Κοινωνική Κρίση και Πανδημία (συλλογικό), εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 2021

Το παρόν βιβλίο αποτελεί καρπό της Διαδικτυακής Ημερίδας της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, με θέμα: «Μελετώντας τα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου: Προβληματισμοί για την κοινωνική κρίση και την πανδημία του Covid-19», που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 10 Ιουνίου 2020, με αφορμή τη συμπλήρωση τεσσάρων ετών από τη διεξαγωγή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου και με έμφαση τη συμβολή της διδασκαλίας της στην αντιμετώπιση της πανδημίας του Κορωνοϊού. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2016 στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, αποτελεί σημαντικό ιστορικό γεγονός, όχι μόνο για την Ορθόδοξη Εκκλησία και τους πιστούς της, αλλά και σε παγκόσμιο θρησκευτικό και κοινωνικό επίπεδο. Η Σύνοδος προώθησε την ενότητα και την κοινωνία μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών, αντιμετώπισε χρονίζοντα ποιμαντικά ζητήματα και απάντησε σε προκλήσεις, οι οποίες αφορούν ολόκληρο τον σύγχρονο κόσμο. Οι Αποφάσεις της Συνόδου αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη για όλον τον ορθόδοξο κόσμο, αλλά και για «κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως», για το παρόν και για το μέλλον. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά και στο σχετικό Μήνυμά του στο βιβλίο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος Α΄ «ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος ἀνέδειξεν, ὁμοῦ μετά τῆς ἀκλονήτου πιστότητος τῆς Ἐκκλησίας εἰς τήν Παράδοσιν τῶν Πατέρων, καί τήν ἀνοικτοσύνην αὐτῆς πρός τήν ἱστορίαν, τό ἐνδιαφέρον της διά τήν ἀντιμετώπισιν τῶν μεγάλων προκλήσεων καί τῶν σημεῖων τῶν καιρῶν, καθώς καί τήν εὐαισθησίαν καί τήν στοργήν αὐτῆς πρός τόν ἄνθρωπον, ἀναιρέσασα ἀμετακλήτως ὅσους, ἡμετέρους καί ξένους, ἐπιρρίπτουν εἰς αὐτήν ἀκοσμικήν πνευματικότητα καί ἀδιαφορίαν διά τόν πολιτισμόν».

Το βιβλίο συγγράφουν αξιόλογοι επιστήμονες, όπως οι: Δρ Γρηγόριος Λαρεντζάκης, Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου του Graz, ο οποίος αναπτύσσει το θέμα: «Η αντιμετώπιση των σύγχρονων ποιμαντικών προβλημάτων, μετά την εμπειρία της πανδημίας του Κορωνοϊού (Covid-19), με βάση τα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Κρήτης», όπου εξαίρει τον ρόλο της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης ως τόπου διαλόγου με μεγάλη προσφορά, π. Ιωάννης Χρυσαυγής, Αρχιδιάκονος του Οικουμενικού Θρόνου – Θεολόγος, ο οποίος αναλύει το θέμα: «Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, Νέος Κορωνοϊός και Κοινωνική Διδασκαλία της Εκκλησίας: Ένα νέο κείμενο από Θεολόγους του Οικουμενικού Πατριαρχείου», τονίζοντας πως η Covid-19 εξέφρασε την καλύτερη πλευρά της ανθρώπινης φύσης, αλλά εξέθεσε και τη χειρότερη πλευρά της ανθρώπινης αδιαφορίας, καθιστώντας την κρίση της πανδημίας σε κρίση της αδικίας, όπως συμβαίνει στη σημερινή Αμερική, Δρ Στυλιανός Τσομπανίδης, Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος συγγράφει για το θέμα: «Η Εκκλησία δεν ζει για τον εαυτό της: Τα μηνύματα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ως οδοδείκτες σε περιόδους κρίσεως», τονίζοντας πως η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας συνδέθηκε με τις ωδίνες της Ιστορίας, αλλά και τις οδύνες του ανθρώπου, εκφράζοντας μία θεολογία σαρκούμενη μέσα στον χρόνο και τον χώρο και κ. Γεώργιος Στριλιγκάς, Συντονιστής Εκπαιδευτικού Έργου Θεολόγων στο Περιφερειακό Κέντρο Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού Κρήτης, ο οποίος παρουσιάζει εκτενώς τις «Αναφορές για την Παιδεία και τους νέους στα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου», με ιδιαίτερη έμφαση στη συμβολή των κειμένων της Συνόδου στο Μάθημα των Θρησκευτικών και τη μαρτυρία που εκείνο καλείται να δώσει στον σύγχρονο κόσμο.

Σύντομο Χαιρετισμό απευθύνει και ο Σεβ. Μητρ. Κισάμου και Σελίνου κ. Αμφιλόχιος και ο Δρ. Κωνσταντίνος Β. Ζορμπάς, Γενικός Διευθυντής της ΟΑΚ, ο οποίος περιγράφει τα θεολογικά και κοινωνικά θέματα που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας (Covid-19) και μπορούν να αναζητηθούν λύσεις με οδηγό την Κοινωνική Διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, με παράλληλο τονισμό της κατανόησης των προβλημάτων του σύγχρονου κόσμου, έχοντας ως θεμελιώδη αρχή την αξία του ανθρωπίνου προσώπου και τον σεβασμό σε κάθε άνθρωπο ως «εικόνα Θεού».

Δημοσιεύθηκε στη ΒΙΒΛΙΑ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Κοινωνική Κρίση και Πανδημία (συλλογικό), εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 2021

Σταύρος Ζουμπουλάκης, Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα, Άρτος Ζωής, Αθήνα 2021

Η Μεγάλη Εβδομάδα συμπυκνώνει όλο σχεδόν τον χριστιανισμό. Συγκλονιστικά γεγονότα, πρόσωπα και κείμενα συνωστίζονται στις μέρες της. Τούτο το μικρό βιβλίο σχολιάζει κάποια ελάχιστα από τον ανεξάντλητο πλούτο της, χωρίς φιλοδοξίες συστηματικότητας ή πρωτοτυπίας, με μόνη επιθυμία να μην απευθύνεται αποκλειστικά στους πιστούς, αλλά σε όλους, τους εντός και τους εκτός, τους εγγύς και τους μακράν. Μια μικρή ανθοδέσμη είναι το βιβλίο, με ανθύλλια, fioretti.

Δημοσιεύθηκε στη ΒΙΒΛΙΑ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σταύρος Ζουμπουλάκης, Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα, Άρτος Ζωής, Αθήνα 2021

Ψαλμοί (μετάφραση Ανθή Λεούση), Άρτος Ζωής, Αθήνα 2021

Στη σειρά μεταφράσεων βιβλικών κειμένων από τον Άρτο Ζωής, μετά από τις Επιστολές Ιωάννου και τη Σοφία Σολομώντος κυκλοφορούν οι Ψαλμοί, σε μετάφραση της ποιήτριας και μεταφράστριας Ανθής Λεούση. Το βιβλίο των Ψαλμών αποτελεί συλλογή 150 θρησκευτικών ποιημάτων του Ισραήλ, η οποία συγκροτήθηκε με τη συνένωση μικρότερων συλλογών κατά τη διάρκεια μιας μακροχρόνιας εξέλιξης, που ολοκληρώθηκε πιθανώς τον 3ο αιώνα π.Χ. Έργο με μεγάλη ποιητική δύναμη και εξαιρετική ευρύτητα περιεχομένου, οι Ψαλμοί υπήρξαν ένα από τα πιο αγαπητά και διαδεδομένα κείμενα της βιβλικής γραμματείας τόσο για τους Εβραίους όσο και για τους χριστιανούς. Οι Ψαλμοί εντάχθηκαν στη χριστιανική λατρεία ήδη από την πρωτοχριστιανική περίοδο και αποτέλεσαν τη βάση της υμνολογίας της Εκκλησίας. Η ξεχωριστή σημασία της νέας μετάφρασης της Ανθής Λεούση βρίσκεται ακριβώς στην προσπάθεια απόδοσης της ποιητικής δύναμης του κειμένου.

Δημοσιεύθηκε στη ΒΙΒΛΙΑ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Ψαλμοί (μετάφραση Ανθή Λεούση), Άρτος Ζωής, Αθήνα 2021

Χαράλαμπος Βέντης, Φιλελεύθερη Δημοκρατία και χριστιανική πίστη: Το κράτος δικαίου ως σύμμαχος στη χειραφέτηση της Ορθοδοξίας από τη νέα “βαβυλώνια” αιχμαλωσία της, εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2021

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Ι. Ο πολιτισμικός φόβος του μηδενισμού και της ευτέλειας: μια επίμονη τρομολαγνική επωδός
ΙΙ. Το θελκτικό έρεβος της αντι-φιλελεύθερης ευρωπαϊκής διανόησης και η αυταρχική εργαλειοποίησή της από τον φασισμό και τον ναζισμό
ΙΙΙ. Παρελθοντολαγνεία, στατικότητα, εθνολαϊκισμός και «ορθοδοξισμός»: η νέα «βαβυλώνεια αιχμαλωσία» της Ορθοδοξίας. Φιλελεύθερη Δημοκρατία και χριστιανική πίστη.
α. Η ακαταμάχητη σαγήνη του θεοκρατικού αντι-ουμανισμού
β. Για τη βία της ουτοπίας, της πολιτισμικής μονοδοξίας και των καλοπροαίρετων κοσμοδιορθωτών
Επίλογος
Επίμετρο. Φιλελεύθερη Δημοκρατία και χριστιανική πίστη.
Ι. Η θεολογική έκπληξη του Μεσοπολέμου: η μπαρτιανή πένα ως κριτικό φραγγέλιο και αποδόμηση της ανθρώπινης αναρρίχησης στη θεία σφαίρα
ΙΙ. Ο θεολογικός αντι-διανοουμενισμός του Barth και η ειδωλική αντανάκλασή του στη «θύραθεν» διανόηση

Δημοσιεύθηκε στη ΒΙΒΛΙΑ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Χαράλαμπος Βέντης, Φιλελεύθερη Δημοκρατία και χριστιανική πίστη: Το κράτος δικαίου ως σύμμαχος στη χειραφέτηση της Ορθοδοξίας από τη νέα “βαβυλώνια” αιχμαλωσία της, εκδόσεις Αρμός, Αθήνα 2021

Σύναξη (Τεύχος 157 – Πανδημία)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ …3

ΦΑΝΗ ΚΟΥΤΣΟΒΙΤΗ,… Ἀδιανόητη ἀγάπη …5

ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΑΠΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ, Ἕνας ἐφιάλτης ποὺ ἄρχισε σὰν ὄνειρο …15

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΑΣΟΥΔΗΣ, Ἀρχῆς ἰνδικτιῶνος παρεπόμενα (ποίημα) …36

ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Θεολογία «Μιντζούνγκ»: Ἡ κορεατικὴ θεολογία τῆς ἀπελευθέρωσης …37

ΑΓΓΕΛΟΣ ΓΟΥΝΟΠΟΥΛΟΣ, Ὁ Καμίλο Τόρρες καὶ ἡ «θεολογία τῆς ἐπανάστασης» …56

ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ, Ὁ χριστιανὸς καὶ ἡ εὐθύνη …71

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΠΑΡΛΟΣ, ΒΑΣΩ ΓΩΓΟΥ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΡΑΧΟΥΤΗ, Ἕνα σπίτι μακριὰ ἀπὸ τὸ σπίτι …81

ΘΕΟΔΩΡΑ ΝΑΝΤΣΟΥ, Γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ κόσμου …91

ΠΑΝΟΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, Μικρὸ σχόλιο στὴν ἐνθρονιστήρια ὁμιλία τοῦ Τζὸ Μπάιντεν …97

Διάλογος μὲ τοὺς ἀναγνῶστες …100

Τὸ Βιβλίο …103

Οἱ συνεργάτες τοῦ 157ου τεύχους …111

Δημοσιεύθηκε στη ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Σύναξη (Τεύχος 157 – Πανδημία)

Η Υμνολογία της Μ. Εβδομάδος. Ένα επίκαιρο Εξ Αποστάσεως Επιμορφωτικό Πρόγραμμα στο Α.Π.Θ.

Το Εργαστήριο «Ελληνική Γλώσσα της Χριστιανικής Γραμματείας» του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ., με σκοπό την υποστήριξη της μελέτης της ελληνικής γλώσσας των λειτουργικών κειμένων της Oρθοδόξου Εκκλησίας, και μέσω του Κέντρου Επιμόρφωσης και Δια Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του Α.Π.Θ., προσφέρει τα τελευταία χρόνια σειρά επιμορφωτικών προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Κατά το τρέχον εαρινό εξάμηνο επαναπροκηρύσσεται το Πρόγραμμα «Υμνογραφικά κείμενα της Μ. Εβδομάδος: Γλωσσική προσέγγιση» (ένατος κύκλος). Σκοπός του Προγράμματος είναι η ανάπτυξη ενός θεωρητικού και πρακτικού οδηγού, που θα λειτουργήσει ως ένα χρήσιμο διεπιστημονικό εργαλείο  για την προσέγγιση και κατανόηση των υμνογραφικών κειμένων της Μ. Εβδομάδος, μέσα από τη μεθοδική γλωσσική και υφολογική  ανάλυση των πρωτότυπων κειμένων και τον ανάλογο θεολογικό υπομνηματισμό.

Διδάσκουν μέλη Δ.Ε.Π. και ομότιμοι καθηγητές των Τμημάτων Θεολογίας, Φιλολογίας και Μουσικών Σπουδών για την καλύτερη διεπιστημονική προσέγγιση των κειμένων. Ο  διδακτικός σχεδιασμός γίνεται από επιστήμονα εξειδικευμένο σε θέματα διδακτικής και βασίζεται στις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων. Η ανάρτηση του εκπαιδευτικού υλικού γίνεται σταδιακά, σε εβδομαδιαία βάση. Κάθε διδακτική ενότητα εκτός από τη γλωσσική διδασκαλία περιλαμβάνει μια σύντομη βιντεοσκοπημένη παρουσίαση για θέματα γλωσσικά, ερμηνευτικά, ποιμαντικά, θέματα που αφορούν πρόσωπα και γεγονότα του υμνογραφικού κύκλου. Το Πρόγραμμα στηρίζεται στην  ασύγχρονη τηλεκπαίδευση και υλοποιείται μέσω της ηλεκτρονικής εκπαιδευτικής πλατφόρμας διαχείρισης μαθημάτων Moodle. Οι επιμορφούμενοι μπορούν να παρακολουθούν το πρόγραμμα και να μελετούν το υλικό οποιαδήποτε ημέρα και ώρα της εβδομάδος επιθυμούν, δίχως χρονικές δεσμεύσεις.

Οι χρήστες έχουν στη διάθεσή τους ηλεκτρονικά βοηθήματα, στα οποία μπορούν να ανατρέχουν κατά τη διάρκεια της μελέτης τους. Παρέχεται πλούσιο διδακτικό υλικό και επιπλέον οι επιμορφούμενοι αποκτούν δωρεάν το ηλεκτρονικό βιβλίο (e-book) Υμνογραφικά κείμενα της Μ. Εβδομάδος. Γλωσσική και υφολογική προσέγγιση (ISBN 978-618-82862-0-7/978-618-82862-1-4 (έκδοση 2016,  523 σελίδες). Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος απονέμεται στους συμμετέχοντες Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης.

Η προκήρυξη και περισσότερες πληροφορίες  στον σύνδεσμο:
http://www.diaviou.auth.gr/programs/ymnografika-keimena-tis-m-evdomados/

Οι αιτήσεις συμμετοχής γίνονται μόνο ηλεκτρονικά από 17/02/2021 έως 14/03/2021 στο http://www.diaviou.auth.gr/progr-forms/aitisi-ykme-9/

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν επίσης να επισκέπτονται την ιστοσελίδα των επιμορφωτικών Προγραμμάτων του Εργαστηρίου  hymnologica.com

Άννα Κόλτσιου-Νικήτα, Καθηγήτρια Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ., Διευθύντρια του Εργαστηρίου «Ελληνική Γλώσσα της Χριστιανικής Γραμματείας»

Δημοσιεύθηκε στη ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η Υμνολογία της Μ. Εβδομάδος. Ένα επίκαιρο Εξ Αποστάσεως Επιμορφωτικό Πρόγραμμα στο Α.Π.Θ.

Διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα: «Ορθόδοξη Εκκλησία και Εθνεγερσία» από το Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ

Το Τμήμα θεολογίας του ΑΠΘ και το Ερευνητικό Πρόγραμμα ΕΛΙΔΕΚ «ΔιαΠαΝτοΣ.21» διοργανώνουν διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα: «Ορθόδοξη Εκκλησία και Εθνεγερσία» την Πέμπτη 25 Φεβρουάριου 2021 και ώρα 18:00. Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο του επετειακού έτους 2021 για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821.

Σύνδεσμος ζωντανής διαδικτυακής μετάδοσης:

https://www.youtube.com/channel/UC3qxFObQKkri_POTI_knmcQ

Πρόγραμμα

Χαιρετισμοί 18:00-18:15

Καθηγητής Νικόλαος Παπαϊωάννου, Πρύτανης ΑΠΘ

Καθηγητής Θεόδωρος Γιάγκου, Κοσμήτορας Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ

Αν. Καθηγητής Νικόλαος Μαγγιώρος, Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ

Μέλος Ερευνητικής Ομάδας Προγράμματος ΕΛΙΔΕΚ «ΔιαΠαΝτοΣ.21»

Α΄ Συνεδρία 18:15-19:45 Πρόεδρος: Λίνα Παπαδοπούλου Αν. Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου Νομική Σχολή ΑΠΘ, Υπεύθυνη Ερευνητικού Προγράμματος ΕΛΙΔΕΚ «ΔιαΠαΝτοΣ.21»

Ιστορικές και πολιτικές τομές

• Διονύσιος Βαλαής, Καθηγητής Εκκλησιαστικής Ιστορίας Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ «Η θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Οθωμανική αυτοκρατορία και η στάση του στην Ελληνική Επανάσταση του 1821»

• Πέτρος Παναγιωτόπουλος, Επ. Καθηγητής Ποιμαντικής Ηθικής των Επιστημονικών Εφαρμογών Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ «Κληρικοί στα όπλα»

• Ελεονώρα Α. Γιατσίδου, Θεολόγος, Δρ. Θεολογίας «Πτυχές των σχέσεων Πολιτείας και Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την επανάσταση του ’21»

• Δημήτριος Σταματόπουλος, Καθηγητής Βαλκανικής και Ύστερης Οθωμανικής Ιστορίας, Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών Πανεπιστήμιο Μακεδονίας «Ελληνική Επανάσταση και Μετασχηματισμοί στο Ορθόδοξο Μιλλέτ: Συνέχειες και Ασυνέχειες»

Συζήτηση

Β΄ Συνεδρία: 19:45-21:15 Πρόεδρος: Νικόλαος Μαγγιώρος Αν. Καθηγητής, Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ-Μέλος Ερευνητικής Ομάδας Προγράμματος ΕΛΙΔΕΚ «ΔιαΠαΝτοΣ.21»

Θεωρητικές πλαισιώσεις και αναστοχασμοί

• Χρυσόστομος Σταμούλης, Καθηγητής Δογματικής και Συμβολικής Θεολογίας Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ «Εκκλησία και βία»

• Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, Καθηγητής Πατερικής Σκέψης και Αγιολογίας Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ «Νεομάρτυρες και εθνομάρτυρες»

• Βασίλειος Καλλιακμάνης, Πρωτοπρεσβύτερος, Καθηγητής Ηθικής και Ποιμαντικής Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ «Ο κοινωνικός ρόλος της Εκκλησίας κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της Επανάστασης του 1821»

• Στυλιανός Τσομπανίδης, Καθηγητής Οικουμενικής Κίνησης Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ «Εκκλησία και Επανάσταση. Η κριτική της αριστερής ιστοριογραφίας»

Συζήτηση

Επιστημονική Επιτροπή

π. Βασίλειος Καλλιακμάνης, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ

Παναγιώτης Αρ. Υφαντής, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ

Διονύσιος Βαλαής, Καθηγητής, Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ

Λίνα Παπαδοπούλου, Αν. Καθηγήτρια, Νομική Σχολή ΑΠΘ

Ερευνητικό Πρόγραμμα ΕΛΙΔΕΚ

Ελεονώρα Α. Γιατσίδου, Θεολόγος, Δρ. Θεολογίας

Οργάνωση Εκδήλωσης

Ευαγγελία Αμοιρίδου, Αν. Καθηγήτρια Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Αναπληρώτρια Πρόεδρος Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ


* Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο του επετειακού έτους 2021 για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821

Δημοσιεύθηκε στη ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΙΔΕΣ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Διαδικτυακή Ημερίδα με θέμα: «Ορθόδοξη Εκκλησία και Εθνεγερσία» από το Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ

Διεθνές διαδικτυακό συνέδριο με θέμα: «Risks in the Risk Society: Old and New vulnerabilities in the age of COVID-19»

Το Εργαστήριο Κοινωνικής Έρευνας της Θρησκείας και του Πολιτισμού (ΕΚΕΘΡΗΠΟ), του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου «Constantine the Philosopher», από τη Νίτρα Σλοβακίας, σας προσκαλούν στο Διεθνές Συνέδριο με θέμα: Risks in the Risk Society: Old and New vulnerabilities in the age of COVID-19, που θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά την Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2021, 10:30-16:00 ώρα Ελλάδος. Σκοπός του συνεδρίου είναι η ερμηνευτική προσέγγιση της έννοιας της «ευαλωτότητας» στην εποχή της διακινδύνευσης. Ειδικότερα, θα εξεταστούν διεπιστημονικά οι πτυχές του κοινωνικού, οικονομικού, θρησκευτικού, ηθικού και εκπαιδευτικού βίου στις μετα-πανδημικές κοινωνίες, μέσα από τη διερεύνηση του πολυεπίπεδου αντικτύπου της πανδημίας Covid-19. Εστιάζει ιδιαίτερα σε όψεις της κοινωνικής πραγματικότητας, όπως αυτή διαμορφώνεται για τις πιο ευάλωτες κι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Στο πλαίσιο αυτό, θα συζητηθούν οι μετασχηματισμοί που επέφερε η πανδημία στα πεδία της οικογενειακής ζωής, της εκπαίδευσης, της παιδικής ευημερίας, της κοινωνικής μέριμνας των ηλικιωμένων, καθώς και η αναγκαιότητα καλλιέργειας ενός πολιτισμού φροντίδας στο νέο κοινωνικό περιβάλλον. Θα διερευνηθούν ακόμη οι κοινωνικές και πολιτικές παράμετροι των επιπτώσεών της στον προσφυγικό πληθυσμό και την παράνομη εμπορία ανθρώπων, ο κίνδυνος απο-ανθρωπισμού της κοινωνίας μπροστά σε μια βιοπολιτική ρητορική και στρατηγική επαναπροσανατολισμού των αξιακών συστημάτων, αλλά και η πρόκληση να διασφαλιστεί η κοινωνική και οικολογική ευημερία μέσω της βιώσιμης οικονομικής αποανάπτυξης.

Η ημερίδα θα φιλοξενήσει εισηγήσεις από Ελλάδα, Σλοβακία, Ελβετία, Βέλγιο, Αυστρία, Ιρλανδία, Γερμανία, Λιθουανία και άλλες χώρες, και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα forum διαλόγου για ακαδημαϊκούς και ερευνητές από ποικίλα επιστημονικά πεδία (κοινωνιολόγους, θεολόγους, οικονομολόγους, διεθνολόγους, κα). Το διεθνές συνέδριο θα πραγματοποιηθεί διαδικτυακά, μέσω της πλατφόρμας Zoom, και η συμμετοχή σε αυτό είναι δωρεάν. Οι ενδιαφερόμενοι/ες μπορούν να συμπληρώσουν τη φόρμα εγγραφής που βρίσκεται στο σύνδεσμο bit.ly/vulnerabilities2021conference, ώστε κατόπιν να τους αποσταλούν οι σχετικές οδηγίες για τη συμμετοχή τους. Στους συμμετέχοντες θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης μετά τη λήξη του Συνεδρίου.

Δημοσιεύθηκε στη ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΙΔΕΣ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Διεθνές διαδικτυακό συνέδριο με θέμα: «Risks in the Risk Society: Old and New vulnerabilities in the age of COVID-19»

Απεβίωσε ο Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ Ιωάννης Στεφούλης

Με λύπη πληροφορηθήκαμε ότι χθες 11 Φεβρουαρίου απεβίωσε δυστυχώς σε ηλικία 54 ετών ο Διδάκτωρ του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ Ιωάννης Στεφούλης ύστερη από μάχη που έδινε με τον καρκίνο. Ο αείμνηστος Στεφούλης ήταν Διδάκτωρ της Παλαιάς Διαθήκης και επκαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Είχε ολοκληρώσει τη διδακτορική του διατριβή με επιβλέποντα καθηγητή τον ομότιμο σήμερα κ. Δημήτριο Καϊμάκη και ήταν μέλος του Biblicum για πολλά έτη. Τα Θεολογικά Δρώμενα εύχονται ο Θεός να τον αναπαύσει, συλληπητήρια στην οικογένειά του και καλό παράδεισο.

Δημοσιεύθηκε στη ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ | Ετικέτες: | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Απεβίωσε ο Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ Ιωάννης Στεφούλης

Η Γυναίκα στη Βίβλο, (επιμέλεια Χ. Πινακούλας), Ελληνική Βιβλική Εταιρία, Αθήνα 2020

Από τον πρόλογο της έκδοσης των πρακτικών του συνεδρίου

Παρά την πρόοδο του σύγχρονου πολιτισμού μας σε σχέση με παλαιότερες εποχές, η ισότητα και η ισοτιμία μεταξύ των δύο φύλων απέχει πολύ από την πλήρη επίτευξή της. Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου οι γυναίκες αποτελούν τα κατεξοχήν θύματα διακρίσεων, υποτίμησης, υποβιβασμού και κακοποίησης. Δυστυχώς τέτοιου είδους αντιλήψεις και φαινόμενα, τηρουμένων των αναλογιών, παρατηρούνται όχι μόνο στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα, αλλά ακόμη και σε «χριστιανικούς κύκλους» και «εκκλησιαστικά περιβάλλοντα». Βάσει αυτών των δεδομένων η Ελληνική Βιβλική Εταιρία αποφάσισε να αφιερώσει το τελευταίο της ετήσιο συνέδριο του 2019 στο θέμα «Η γυναίκα στη Βίβλο». Όπως πάντοτε βέβαια, οι διάφορες εισηγήσεις του συνεδρίου δεν περιορίστηκαν απλώς σε επί μέρους εξειδικευμένες βιβλικές θεματικές, αλλά συνέδεσαν τη μαρτυρία της Βίβλου για το πρόσωπο, τη φύση και τη θέση της γυναίκας με τα σύγχρονα κοινωνικά και εκκλησιαστικά δεδομένα. Σκοπό του συνεδρίου και βέβαια των παρόντων Πρακτικών του αποτελεί η σφαιρική και η εις βάθος ενημέρωση όλων μας σχετικά με τη συγκεκριμένη θεματική, και ακολούθως η ευαισθητοποίησή μας για διαστάσεις και παραμέτρους της, οι οποίες συχνά περνούν απαρατήρητες, χωρίς όμως να παύουν να ασκούν αρνητική επιρροή σε σύγχρονες αντιλήψεις, πρακτικές και καταστάσεις.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε καταρχάς ότι υπάρχουν βιβλικά κείμενα, τα οποία δεν θεωρούν τη γυναίκα ισότιμη με τον άνδρα. Βεβαίως μπορούμε να αναγνωρίσουμε σημαντικά ελαφρυντικά, εφόσον θεωρήσουμε, όπως οφείλουμε, τα κείμενα αυτά εντός της ιστορικοκοινωνικής τους συνάφειας. Μέσα σε βίαιες και επικίνδυνες συνθήκες η φυσική τάση που αναπόφευκτα αναπτύσσεται στις ανθρώπινες κοινωνίες είναι η προστασία των γυναικών, οι οποίες λόγω της δυνατότητάς τους να γεννούν παιδιά θεωρούνται πολυτιμότερες από τους άνδρες, και η επιβίωση –και άρα η προστασία τους– πολύ πιο σημαντική και απαραίτητη από αυτήν των ανδρών. Ο θεσμός της πολυγαμίας στην Παλαιά Διαθήκη επιβεβαιώνει όχι απλώς τη λειψανδρία της αρχαίας εκείνης εποχής λόγω της υψηλής θνησιμότητας των ανδρών, αλλά και την προστασία που απολάμβαναν οι γυναίκες, ώστε να διασφαλίζεται κατά το δυνατόν η διαιώνιση της οικογένειας, της πατριάς, της φυλής και του λαού. Αλλά αυτού του είδους η προστασία της γυναίκας σήμαινε συγχρόνως στις πλείστες των περιπτώσεων και τη στέρηση της ελευθερίας της, και άρα την υποτίμησή της, ενώ ο περιορισμός της στο «προστατευμένο» περιβάλλον του οίκου διευκόλυνε κάθε ενδεχόμενη εν κρυπτώ κακοποίησή της.

Από την άλλη πλευρά, τόσο στην Παλαιά, όσο και στην Καινή Διαθήκη, υπάρχουν και άκρως σημαντικά κείμενα τα οποία εξαίρουν την αξία της γυναίκας. Γυναικείες μορφές όπως φέρ’ ειπείν η Σάρρα, η Ραχήλ, η Ραάβ και η Ρουθ διαδραματίζουν σημαντικότατο ρόλο στην παλαιοδιαθηκική Ιερά Ιστορία. Στην Καινή Διαθήκη πάλι, ιδιαίτερη τιμή αποδίδεται στη «Μητέρα του Κυρίου» (Λκ 1:43), τη Μαριάμ, ενώ εξαίρεται επίσης ο ρόλος των μαθητριών του Χριστού, όπως π.χ. της Μαρίας της Μαγδαληνής, της Μάρθας και της Μαρίας, αλλά και των χριστιανών γυναικών που μνημονεύει στις επιστολές του ο απόστολος Παύλος, όπως είναι η Φοίβη, η Πρίσκιλλα και η Ιουνία. Δεν είναι τυχαίο ότι στη μεταγενέστερη εκκλησιαστική παράδοση η Μαριάμ αποκλήθηκε «Παναγία», της αποδόθηκε δηλαδή ο υψηλότερος τίτλος που θα μπορούσε να λάβει ο οποιοσδήποτε άνθρωπος, ενώ η Μαρία η Μαγδαληνή, αλλά και η αγία Φωτεινή, η ανώνυμη Σαμαρείτιδα του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου, αποκλήθηκαν «ισαπόστολοι», δηλαδή εξισώθηκαν ουσιαστικά με τους άνδρες αποστόλους του Χριστού. Τέλος, είναι αξιοσημείωτο ότι ο απόστολος Παύλος αποκαλεί την Ιουνία από κοινού με τον σύζυγό της Ανδρόνικο «ἐπισήμους ἐν τοῖς ἀποστόλοις» (Ρωμ 16:7), ενώ διατυπώνει την επαναστατική για την εποχή του ρήση: «οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ 3:28).

Κατά τη δισχιλιετή ιστορία του χριστιανισμού υπήρξαν πάμπολλες μελανές σελίδες ως προς τη θέση της γυναίκας εντός των χριστιανικών εκκλησιαστικών κοινοτήτων επί τη βάσει ανδροκρατικών ερμηνειών της Βίβλου και της Παράδοσης. Υπήρξαν όμως και φωτεινές περιπτώσεις απόδοσης της πρέπουσας αξίας και τιμής στη γυναίκα, κυρίως αλλά όχι απο-κλειστικά στο πλαίσιο του γυναικείου μοναχισμού, οι οποίες επίσης θεμελιώθηκαν στη βιβλική μαρτυρία. Βάσει των ανωτέρω έχει ιδιαίτερη αξία η κριτική θεώρηση αυτής της μαρτυρίας: το να μη φοβηθούμε να αντικρίσουμε τα σκοτεινά της σημεία, να τα κατανοήσουμε εντός του ιστορικού τους πλαισίου, αλλά και να ασκήσουμε τη δέουσα κριτική επί του περιεχομένου και της μεταγενέστερης αρνητικής επιδράσεώς τους. Από την άλλη πλευρά είναι επίσης σημαντικό και το να αναγνωρίσουμε τα θετικά σημεία αυτής της μαρτυρίας και πρωτίστως την ουσιαστική της επιρροή στη διαμόρφωση του σύγχρονου πολιτισμού της ισότητας και της ισοτιμίας όλων των ανθρώπων μεταξύ τους, ανεξαρτήτως φυλής και φύλου.

Τα πρακτικά του συνεδρίου ανταποκρίνονται πλήρως σε αυτήν την προβληματική. Στο εισαγωγικό κείμενό του ο π. Βασίλειος Θερμός θίγει το διαχρονικό πρόβλημα της υποτίμησης της γυναίκας τόσο στη βιβλική εποχή, όσο και στη σημερινή εκκλησιαστική αντίληψη και πρακτική. Ο Παντελής Καλαϊτζίδης εξαίρει την εσχατολογική προοπτική στη θεώρηση των φύλων και συνδέει την υποτίμηση της γυναίκας με την τάση της ορθόδοξης θεολογίας να υποβαθμίζει την εσχατολογία. Η κ. Μυρτώ Θεοχάρους αναφέρεται στο σύγχρονο πρόβλημα της σωματεμπορίας συνδέοντάς το με συγκεκριμένες πρόνοιες που ήδη η Παλαιά Διαθήκη λαμβάνει για να προστατέψει τη γυναίκα από τη σεξουαλική κακοποίηση. Ο κ. Παναγιώτης Νικολόπουλος καταδεικνύει με την εισήγησή του περί του νομικού πλαισίου απόκτησης παιδιού από μοναχική γυναίκα ότι υπάρχουν σύγχρονες διαστάσεις του θέματος «γυναίκα», οι οποίες μπορεί να μην αποτυπώνονται στη Βίβλο, αλλά οφείλουν να αντιμετωπίζονται εντός του ευρύτερου πνεύματός της. Ο κ. Τιμολέων Γαλάνης ασχολείται εξ αφορμής μιας σύγχρονης γερμανικής μετάφρασης με τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου της Γενέσεως και με την ισοτιμία ανδρός και γυναικός, όπως αυτή προκύπτει μέσα από τη ραββινική και την πατερική ερμηνεία. Ο κ. Κωνσταντίνος Μπελέζος παρουσιάζει την ερμηνεία δύο παύλειων χωρίων (Α΄Κορ 14:34 και Α΄Τιμ 2:11-12) από τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ο συγκεκριμένος Πατήρ της Εκκλησίας συνηγορεί υπέρ των γυναικών, αλλά συγχρόνως υιοθετεί εν μέρει και κάποιες εις βάρος τους προκαταλήψεις της εποχής του. Η κ. Jorunn Økland ασχολείται με την τάση αποσιώπησης του ρόλου και της σημασίας της «αποστόλου» Ιουνίας και των γυναικών-μαρτύρων του κενού τάφου από πλευράς εκκλησιαστικής ερμηνείας. Η κ. Korinna Zamfir, τέλος, αντιπαραβάλλει τον ασκητισμό με τον γάμο λαμβάνοντας αφορμή από τη σύγκριση μεταξύ της Α′ προς Τιμόθεον επιστολής και των Πράξεων Παύλου καὶ Θέκλης, και καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι στο τελευταίο αυτό κείμενο ακόμη και η ηρωίδα του Θέκλα κρίνεται εμμέσως αρνητικά για την αγαμία της. Τέλος, στις τοποθετήσεις τους από τη συμμετοχή τους στη Στρογγυλή Τράπεζα του συνεδρίου οι π. Θεόδωρος Κοντίδης, αιδέσιμος κ. Μελέτης Μελετιάδης και κ. Ελένη Καραγιάννη τονίζουν με κριτική και αυτοκριτική ματιά την ανάγκη και την προοπτική μιας ουσιαστικής αλλαγής στις σχέσεις με-ταξύ γυναικών και ανδρών, που θα πηγάζει από τη βαθιά βίωση του γνή- σιου ευαγγελικού και χριστιανικού πνεύματος.

Ολοκληρώνοντας αυτό το προλογικό σημείωμα, εκφράζουμε την ευχή τα σημαντικά κείμενα του παρόντος τόμου να αποτελέσουν για όλους τους αναγνώστες του εναύσματα προβληματισμού σχετικά με το καίριας σημασίας θέμα του, αλλά και να συμβάλουν ουσιαστικά σε μια ευρύτερη συζήτηση κριτικού και αυτοκριτικού χαρακτήρα.

Μυρτώ Θεοχάρους-Χρήστος Καρακόλης

Δημοσιεύθηκε στη ΒΙΒΛΙΑ | Ετικέτες: , | Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η Γυναίκα στη Βίβλο, (επιμέλεια Χ. Πινακούλας), Ελληνική Βιβλική Εταιρία, Αθήνα 2020