Από την Εισαγωγή του βιβλίου
Η θυσία των μαρτύρων, το θάρρος των ομολογητών, η αίτηση επιστροφής των πεπτωκότων στους κόλπους της Εκκλησίας, ο τρόπος επανένταξής τους στο σώμα της και η στάση των πνευματικών της ταγών απέναντι στο πρόβλημα αποτελούν τα θέματα που πραγματεύεται το σύγγραμμα. Το έργο αποτελεί γνήσια συγγραφή του αγίου Κυπριανού και στην τελική του μορφή γράφτηκε το καλοκαίρι του έτους 251. Ο Κυπριανός δε φαίνεται να ήταν ένας αδικαιολόγητα σκληρός πνευματικός ηγέτης. Μάλλον κινήθηκε μεταξύ της αυστηρότητας, με την έννοια τήρησης της ακρίβειας, και της επιείκειας. Η αυστηρότητά του προς τους lapsi συμφωνούσε με την άποψή του για τις εντολές της Αγίας Γραφής. Ο Θεός θα ζητήσει μετάνοια. Η ντροπή και η εξιλέωση θα μπορούσαν να κερδίσουν τη χάρη του Θεού. Εύκολος δρόμος για την απόκτηση της χάρης δεν υπήρχε στη θεολογία του, παρά μόνο η κερδισμένη χάρη θα μπορούσε να ξεκλειδώσει τις πόρτες της σωτηρίας. Συνειδητοποίησε ότι ο νόμος του Θεού μίλησε επίσης και για το έλεος. Σε μίμηση της συμπάθειας του Χριστού προς τους ακολούθους του, ο Κυπριανός προσευχήθηκε θερμά για την πνευματική προκοπή των lapsi. Σε αντίθεση με την άκαμπτη θέση τού Νοβατιανού, ο Κυπριανός προβάλλει ότι η συμπόνια και η συγχώρεση ήταν οι μόνες πηγές της ελπίδας. Ο Κυπριανός εστίασε τόσο στην ουσία όσο και στο μυστήριο της ενότητας της Εκκλησίας μέσω του μυστηρίου της θείας ευχαριστίας και της ενανθρωπήσεως του Χριστού. Το μυστήριο της θείας ευχαριστίας φανερώνει την πραγματικότητα του Θεού. Είναι το μυστήριο που καθρεφτίζει την Εκκλησία ως μυστήριο ενότητας (sacramentum unitatis), μιας και η ενότητα αυτή πραγματώνεται στη θεία κοινωνία. Ο ίδιος αναφέρθηκε επίσης στην Εκκλησία ως το μυστήριο της θείας ομοφωνίας, το μυστήριο της πίστης, το μυστήριο του Χριστού και το μυστήριο της θείας παράδοσης. Στο επίκεντρο όλων αυτών ήταν η διεισδυτική συνειδητοποίηση ότι η πνευματική ζωή είναι μυστηριακή. Συνεπάγεται την πανταχού παρούσα πραγματικότητα της δράσης του Θεού και της ανθρώπινης ανταπόκρισης. Η θεία ευχαριστία προετοιμάζει για την τελική της ανόρθωση την ανθρώπινη ύπαρξη, ενώ το sacramentum Christi αποκαλύπτει το σχέδιο του Θεού για τη λύτρωση του λαού Του.
