Από τα επιλεγόμενα του νέου βιβλίου της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ
Το ιδιαίτερο και εξαιρετικά σημαντικό που διακρίνει την προς Γαλάτας Επιστολή από τις άλλες επιστολές του αποστόλου Παύλου, αλλά και όλης της Καινής Διαθήκης, είναι ότι σε αυτήν και με αυτήν διεξάγεται ένας υπέρ πάντων αγώνας για την αλήθεια του ευαγγελίου του Χριστού. Ο αγώνας αφορά στην ουσία της καινούργιας διαθήκης που σύναψε ο Θεός με τον άνθρωπο μέσω του ίδιου του Υιού του, Ιησού Χριστού, και αφορά στη σύσταση και δημιουργία του καινούργιου λαού του Θεού, σε συνέχεια του παλαιού Ισραήλ και της παλαιάς διαθήκης μαζί του. Δεν πρόκειται για αγώνα κατά της ειδωλολατρίας, αλλά για αγώνα κατά της νομολατρίας, θα λέγαμε, δηλαδή κατά της λατρείας προς τον ιουδαϊκό νόμο∙ ούτε για αγώνα κατά της διαφθοράς, αλλά για αγώνα κατά της παραφθοράς του ευαγγελικού μηνύματος από τον Ιουδαϊσμό∙ ούτε, ακόμη, για αγώνα κατά της οιασδήποτε αιρετικής διαστροφής, αλλά για αγώνα κατά της μεταστροφής της ἐν Χριστῷ πίστεως σε μία ιουδαϊκή σχισματική ομάδα. Έχει πολύ εύστοχα γραφεί ότι χωρίς τη μάχη που δόθηκε με την προς Γαλάτας άλλη θα ήταν η πορεία του Χριστιανισμού και άλλη η μορφή της Εκκλησίας, αλλά και ότι όλα θα ήταν διαφορετικά, αν ο Παύλος είχε γράψει διαφορετικά∙ οι 149 στίχοι της Επιστολής άλλαξαν τον κόσμο και την ιστορία. Ο μεγάλος κίνδυνος ήταν όχι να καταργηθεί το ευαγγέλιο, αλλά να υπαχθεί στο ιουδαϊκό θρησκευτικό πλαίσιο και να λειτουργεί παράλληλα με τον μωσαϊκό νόμο και τις άλλες νομικές και φαρισαϊκές παραδόσεις, χωρίς να θεωρείται μόνο του επαρκές για τη σωτηρία. Η σταυρική θυσία του Χριστού δεν θα λύτρωνε από την κατάρα του νόμου, η καινούργια διαθήκη δεν θα είχε ίσχυε για τους εθνικούς, όλα θα έμεναν παλαιά και αιχμαλωτισμένα σε μία στείρα υπακοή σε έναν νόμο, τον οποίο οι Ιουδαίοι είχαν αναγάγει σε θεό που τους έκρυβε τον Θεό τους.
Ο απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας Επιστολή του διακηρύσσει τη μοναδική και οικουμενική διάσταση του ευαγγελίου του Χριστού, το οποίο δεν χρειάζεται τον νόμο, για να προσφέρει στον άνθρωπο τη δικαίωση και τη ζωή με τον αληθινό Θεό. Εκείνο που χρειάζεται είναι η πίστη στον Ιησού Χριστό, στον σταυρό και στην ανάστασή του, και η συμμετοχή στο μυστήριο του Πνεύματος, που έρχεται και εγκαθιδρύει το καθεστώς του καινούργιου λαού του Θεού, την εκκλησία. Μέσα στην εκκλησία οι πιστοί, ανεξάρτητα από κάθε είδους ανθρώπινης διάκρισης μεταξύ τους, καθίστανται με τη χάρη του Πνεύματος όλοι υιοί του Θεού, αναδεικνύονται αυτοί παιδιά του Αβραάμ και κληρονόμοι των επαγγελιών του, αλλά και κάτι ακόμη περισσότερο και θαυμαστότερο: ενώνονται με τον Υιό του Θεού, τον Κύριο Ιησού Χριστό, και ζουν τη ζωή του∙ ελευθερώνονται από κάθε στοιχείο αυτού του κόσμου, από δεισιδαιμονίες και από τυπολατρίες, και βιώνουν από τώρα, με την πίστη, την ελπίδα και την αγάπη, τα αγαθά της αληθινής ζωής, που θα απολαύσουν ολοκληρωμένη στα έσχατα.
Προσεγγίζοντας την προς Γαλάτας Επιστολή με τρόπους, που επιλέξαμε από τον χώρο της Κοινωνιογλωσσολογίας, και ειδικότερα από τη Συστημική Λειτουργική Γραμματική, η οποία ενδείκνυται περισσότερο για την ανάλυση κειμένων, θεωρούμε ότι αναπαραστήσαμε ανάγλυφα το πεδίο των διαδραματιζομένων γεγονότων και των διαπροσωπικών σχέσεων, που εκτυλίσσονται μέσα στις γραμμές του κειμένου της. Ο Παύλος και οι Γαλάτες, οι ταράσσοντες και ο νόμος ξεπρόβαλαν ζωντανοί και ανέπτυξαν την επιχειρηματολογία τους χωριστά αλλά και διαδραστικά μεταξύ τους σε δικές τους ενότητες. Τα σπουδαιότερα λόγια τους, όπως αναγνωρίσθηκαν μέσα στην Επιστολή, μελετήθηκαν γραμματικά και λεξιλογικά, και αποκάλυψαν τις καινούργιες σημασίες που σχηματίσθηκαν, αλλά και την κοινωνιογλωσσολογική διαδικασία μέσα από την οποία διαμορφώθηκαν. Σημαντικότερος παράγοντας σ’ αυτή τη διαδικασία αναδείχθηκε η εμπειρία της πνευματικής ζωής, η οποία βιώνεται μυστηριακά και εκδηλώνεται λατρευτικά ως μετοχή πίστεως στο σώμα του Χριστού και ως πράξη αγάπης μέσα στην κοινότητα.
Με έναν λόγο θεόπνευστο αλλά και επιδέξιο, ο απόστολος Παύλος δημιουργεί νέα νοήματα από τα παλιά και δίνει φωνή και έκφραση σε καινοφανή και υπέρλογα βιώματα: ο μωσαϊκός νόμος γίνεται νόμος του Χριστού, η ελευθερία είναι η δουλεία της αγάπης, θάνατος εν σαρκί σημαίνει ζωή εν Πνεύματι, νέος τρόπος υποδεικνύεται στην ερμηνευτική ανάγνωση της Παλαιάς Διαθήκης και νέα κατανόηση συνάγεται για τα αγαθά που επαγγέλλεται. Στην προς Γαλάτας καθορίζονται ξεκάθαρα τα χαρακτηριστικά του καινούργιου λαού του Θεού και προσδιορίζεται η καινούργια γλώσσα του.
Δείτε επίσης τα περιεχόμενα του βιβλίου.
