Με αφορμή τον εορτασμό της συγκεκριμένης μέρας σε παγκόσμιο επίπεδο …
Ιωάννης Γαλάνης, Άνθρωπος και Κτίση στη Βιβλική Παράδοση, ΒΒ 44, Εκδόσεις Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2009
Από τον πρόλογο του βιβλίου
Ή άμαρτωλότητα του σημερινού ανθρώπου τόν ώθεί διαρκώς σέ ενέργειες, οί όποιες τόν αποξενώνουν άπό την κτίση, τόν άπομονώνουν άπό τό συνάνθρωπο καί τόν άπομακρύνουν άπό τό Θεό. Είναι γενική ή διαπίστωση ότι οί σχέσεις του μέ την κτίση σήμερα δέν είναι αρμονικές. Αισθάνεται νά τόν καταπιέζουν καί ό χώρος, στόν όποιο ζει, καί ό χρόνος, γιατί ή συμπεριφορά του άπέναντί τους δέν είναι ή σωστή. Ή υπερβολική εμπιστοσύνη στίς ίκανότητές του, τόν οδηγεί στή μυθοποίηση καί τήν είδωλοποίηση των επιτευγμάτων του. Ή συνειδητοποίηση όμως ότι όλα αυτά άρχίζουν νά γίνονται επικίνδυνα γιά τή ζωή του, τόν εχει πανικοβάλει. Ή συνεχής άλλοίωση του φυσικού του περιβάλλοντος καί ό κίνδυνος μιας ολοκληρωτικής καταστροφής του μέ τραγικές συνέπειες καί γιά τόν ίδιο, τόν άνάγκασαν νά άρχίσει μιά προσπάθεια γιά τήν προστασία του. Σ’ αυτή όμως δέν γίνεται καμιά άναφορά στίς θέσεις του Χριστιανισμού. Ίσως μάλιστα νά μήν υπάρχει καν ή υποψία ότι τό θέμα αυτό έχει κυρίως βιβλικές διαστάσεις.
Οί παραπάνω διαπιστώσεις μάς παρακίνησαν νά ερευνήσουμε τή διδασκαλία τής Καινής Διαθήκης γιά τή σχέση ανθρώπου καί κτίσεως. Ελπίζουμε ότι ή προσπάθεια αυτή θά δώσει κάποια άφορμή γιά μιά εντονότερη προβολή του θέματος, ώστε νά γίνει κατανοητό ότι ή προστασία τής κτίσεως άποτελεί πρώτιστο καθήκον του χριστιανού.
***
Ο Απόστολος Παύλος και το Φυσικό Περιβάλλον, Πρακτικά Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου (Βέροια 25-28 Ιουνίου 1999), Βέροια 1999
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ………………………………………………………………………………………………………. 7
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ………………………………………………………………………………… 9
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ……………………………………………………17
ΜΗΝΥΜΑΤΑ – ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ…………………………………………………………………………… 21
ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
- Ιωάννη Γαλάνη, Οί στεναγμοί καί οί ώδινες τής κτίσεως καινού ανθρώπου στην Παύλεια θεολογία. Die seufzen und die geburtswehen in der Paulinischen theologie …………………………………………………. 83
- Βασιλείου Γιούλτση, Τό οικολογικό πρόβλημα ώς κοινωνικό κακό. Θεολογία τής δημιουργίας καί Παύλειος λόγος. The ecological problem as a social evil. The theology of creation and its relevance of St Paul ……………………. 95
- Γεωργίου Γούναρη, Ό χωρόχρονος καί ή ύλη: στή Γένεση, στόν Παύλο καί σήμερα Time, space and matter in Genesis, St Paul and today ……………… 113
- Αίδεσ. Otfried Hofius, Ό Χριστός ώς συνδημιουργός καί ανακαινιστής τής κτίσεως κατά τόν χριστολογικό ύμνο Κολ 1,15-20. Christus als mitschopfer und erneuerer der schopfung nach dem christush umnus Kol 1,15-20) …… 125
- Μαρίας Καζαμία-Τσέρνου, Παύλειος λόγος, φυσικό περιβάλλον καί βυζαντινή τέχνη. Pauline thought, natural environment and byzantine art …………… 143
- Δημητρίου Καϊμάκη, Τό φυσικό περιβάλλον κατά τούς Ψαλμούς. Natural environment according to the Psalms ………………………………………… 183
- Σταύρου Καλαντζάκη, Ή αναδημιουργία του ανθρώπου στή διδασκαλία του προφήτη ’Ιεζεκιήλ καί του Αποστόλου Παύλου. The recreation of man in the teaching of the prophet Ezekiel and Apostle Paul ……………………………….. 195
- Χρήστου Καρακόλη, «Τό πλήρωμα του τά πάντα έν πάσι πληρουμένου». Εκκλησία καί κόσμος στήν πρός Έφεσίους έπιστολή βάσει του Έφ. 1,236 καί τής συνάφειας του. «Τό πλήρωμα του τά πάντα έν πάσι πληρουμένου». Church and world in the epistle to the Ephesians based on Eph. 1,23b and its context …. 211
- Άνέστη Κεσελόπουλου, Ή επίδραση τής Παύλειας διδασκαλίας γιά τό φυσικό περιβάλλον στήν πατερική παράδοση. St Paul’s teaching on the natural environment and its influence on patristic tradition …………………………… 241
- Μιλτιάδη Κωνσταντίνου, ’Από τόν Θαλή τόν Μιλήσιο στόν ’Απόστολο Παύλο. Τό οικολογικό πρόβλημα ώς πρόβλημα σχέσεων – Βιβλική θεώρηση. From Thales of Miletos to Apostle Paul. The ecological problem as a problem of relationships – Biblical approach …………………………………………….. 261
- Δημητρίου Κωτούλα, Νομοτέλεια του φυσικού περιβάλλοντος καί Παύλεια κοσμολογία. Ηθικές προεκτάσεις. Determinism in the nature and St Paul’s cosmology. Moral consequences …………………………………………….. 273
- Χρυσάνθης Μαυροπούλου-Τσιούμη, Τό φυσικό περιβάλλον στις βυζαντινές άπεικονίσεις του ’Αποστόλου Παύλου. Die darstellung der natur in den byzantinischen paulusbildem ……………………………………………….. 285
- Enrico Morini, Ό ’Απόστολος Παύλος καί τό φυσικό περιβάλλον στη διήγηση του Ευαγγελιστή Λουκά γιά τις δύο άποστολικές περιοδείες στήν Ευρώπη. The Apostle Paul and the natural environment in the Lucan account of the two journeys of the Apostle through Europe ……………………………….. 311
- ’Ιωάννη Μούρτζιου, Ή άμαρτία ώς άνθρωπολογικό καί οικολογικό πρόβλημα Die sunde als anthropologisches und okologisches problem ……. 329
- Νικολάου Σπύρου, ’Αλληλεπίδραση ανθρώπου καί διαστημικού περιβάλλοντος: Μια πρόβλεψη του ’Αποστόλου Παύλου; Mutual interaction of man and near-earth space environment: A prediction by St Paul? …… 373
- ’Αλέξανδρου Τσιούμη, Ό ουρανός καί ή γή στήν Παύλεια θεολογία. Ή επίδραση τής άστρονομίας στή ναοδομία. The sky and the earth in the St Paul’s theology. The influence of astronomy in church construction ……… 395
***
Θεός-Κτίση-Άνθρωπος, (Επιμ. έκδοσης Ι. Κουρεμπελές), Θεολογία και Κόσμος 1, Εκδόσεις Κ. Σφακιανάκη, Θεσσαλονίκη 2011
Περιεχόμενα
Πρόλογος, σσ. 11-12.
1. Δημήτριος Καϊμάκης, Η Θεολογία της Δημιουργίας, σσ. 15-29.
2. Πορφύριος Νταλιάνης, Οικολογική θεώρηση των αναγνωσμάτων της αρχής της Ινδίκτου, σσ. 31-57.
3. π. Ιωάννης Σκιαδαρέσης, Tο εσχατολογικό όραμα της Αποκάλυψης για τον άνθρωπο σε σχέση με το περιβάλλον του, σσ. 59-84.
4. αρχιμ. Δημήτριος Μπακλαγής, Ο άνθρωπος, το περιβάλλον και η σχέση τους κατά το Ρωμαίους 8,18-30, σσ. 85-98.
5. Επίσκοπος Αβύδου Κυρίλλος Κατερέλος, Από το κατ’ εικόνα στο καθ’ ομοίωσιν. Η περιβαλλοντική καταστροφή ως συνέπεια της κυριαρχίας του ανθρώπου στην κτίση, σσ. 99-138.
6. Ιωάννης Κουρεμπελές, Ας φερθούμε στη φύση θεϊκά… Μυστήριο της γης και οικο- χριστολογία, σσ. 139-169.
7. Στέφανος Αθανασίου, Θεολογικός προβληματισμός και οικολογική αγωνία στη νεότερη δυτική θεολογία, σσ. 171-191.
8. Ζήσης Σίσκος, Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών και κλιματική αλλαγή, σσ. 193-220.
9. Βασίλειος Δερμεντζόγλου, Οικολογικά προβλήματα, κοινωνική πρακτική και άνθρωπος, σσ. 221-239.
10. Αθανάσιος Δεβετζίδης, Αυτοεξόριστοι του Πνεύματος – αυτοεξόριστοι του περιβάλλοντος: Το δράμα και οι δρόμοι για τη λύση του, σσ. 241-256.
11. Δημήτριος Πορπαντωνέλης, Το μεγαλείο της δημιουργίας στην Εξαήμερο του Μ. Βασιλείου, σσ. 257-268.
12. Κωσταντίνος Τρυφωνίδης, Από το σωματίδιο του Θεού στην αξιακή αποκατάσταση της δημιουργίας, σσ. 269-275.
13. π. Κωνσταντίνος Κωστάκης, Φυσικό περιβάλλον και ποιμαντική ευθύνη Ιστορική και θεολογική προσέγγιση, σσ. 277-294.
14. Χαλίλ Τζιχάτ, Οι Οικολογικές αναφορές στο Ισλάμ για την προστασία του περιβάλλοντος, σσ. 295-307.
15. Θεόδωρος Αμπατζόπουλος, Άνθρωπος και περιβάλλον: μια ιδιαίτερη σχέση, σσ. 309-317.
16. Γλυκερία Χατζούλη, Φυσικό περιβάλλον και περιβαλλοντική καταστροφή: Παρατηρήσεις σε παραστάσεις της μεταβυζαντινής ζωγραφικής του 16ου αι., σσ. 319-351.
17. Ιωάννης Δόσης, Περιβαλλοντικές τοξικές ουσίες. Επιπτώσεις στο περιβάλλον, στη ζωική παραγωγή και στον άνθρωπο, σσ. 353-366.
18. Ανέστης Κεσελόπουλος, Μοναχισμός καί φυσικό περιβάλλον, σσ. 367-377.
19. Ιάκωβος Μαθιουδάκης, Η κρατική ευθύνη στο δίκαιο του περιβάλλοντος, σσ. 379-445.