Μία από τις καλύτερες εργασίες που κατατέθηκαν τα τελευταία χρόνια στο Τμήμα Θεολογίας του ΑΠΘ εκπονήθηκε από τον κ. Ιωάννη Στυλιανίδη (MTh) και αναμένεται να εκδοθεί στο άμεσο μέλλον. Ο κ. Στυλιανίδης είχε σύμβουλο καθηγητή τον επίκουρο καθηγητή κ. Χαράλαμπο Ατματζίδη, ενώ τα άλλα δύο μέλη της τριμελούς του επιτροπής ήταν ο καθηγητής κ. Παναγιώτης Παχής και ο λέκτορας κ. Μόσχος Γκουτζιούδης. Η πολυετής ενασχόληση του κ. Στυλιανίδη με το παραπάνω θέμα και η τεχνογραφική αρτιότητα της εργασίας του επέφερε την βαθμολόγισή της με άριστα (10), ενώ έχει ήδη καθιερωθεί άτυπα ως πρότυπο επιστημονικής τεχνογραφίας για τις μελλοντικές εργασίες κάθε μεταπτυχιακού φοιτητή, ειδικά στο αντικείμενο των βιβλικών σπουδών. Παρακάτω δημοσιεύουμε επιλεκτικά ένα μέρος από την εισαγωγή της εργασίας
Από την εισαγωγή της μεταπτυχιακής εργασίας
Σκοπός της μεταπτυχιακής αυτής εργασίας είναι να διερευνήσει την σχέση “καθαρού-ακαθάρτου” στις θεραπείες του Ιησού αναφορικά με την ασθένεια με την γενικότερη προβληματική στις δύο διαμετρικά αντίθετες έννοιες, καθώς επίσης και να αναδείξει τον ρόλο αυτού του διπόλου στο όλο θέμα. Η παραπάνω διερεύνηση έχει ως αφετηρία την σύγχρονη τάση για το δίπολο “καθαρού-ακαθάρτου” όπως αναπτύχθηκε στις κοινωνικές επιστήμες σε σχέση με τις διάφορες θρησκευτικές εκφάνσεις και ιδιαιτέρα στην ανθρωπολογική θεωρία της Mary Douglas. Το δίπολο “καθαρό-ακάθαρτο” στην Π.Δ. και τον Ιουδαϊσμό απασχόλησε αρκετούς ερευνητές από τους οποίους κάποιοι εστίασαν το ενδιαφέρον τους στην ιδέα της “καθαρότητας” αναφορικά με την τελετουργική και ηθική διάσταση της και άλλοι ασχολήθηκαν με την πολύπλευρη κατανόηση του τόσο ως ιδέας όσο και ως δίπολου σε φιλοσοφική, θεολογική, κοινωνιολογική και ανθρωπολογική διάσταση. Τα ανωτέρω είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την κατανόηση του “καθαρού-ακαθάρτου” στην Κ.Δ., καθώς για την κατανόηση του απαιτείται η γνώση των ιουδαϊκών αντιλήψεων και των επιμέρους συνιστωσών που το διαμόρφωσαν. Αναλυτικότερα, στην Κ.Δ. αρκετοί ερευνητές ανέλυσαν τις εκφάνσεις του αναφορικά με τις θεραπείες του Ιησού, την κοινωνική και την πολιτική διάστασή τους στην μεσογειακή κοινωνία του πρώτου αιώνα καθώς και κάθε ιδέας, αρχής ή συστήματος στα οποία φαίνεται να επέδρασε η δυναμική του. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι οι ερευνητές που ασχοληθήκαν με το “καθαρό-ακάθαρτο” στην Κ.Δ. το ανέλυσαν και το ερμήνευσαν κοινωνιολογικά και αυτό γιατί έπρεπε πρώτα να διακρίνουν την ιουδαϊκή αντίληψη, η οποία ως επί το πλείστον εκφράστηκε με εξωτερικές/τελετουργικές εκδηλώσεις, και έπειτα να εστιάσουν το ενδιαφέρον τους στο “καθαρό-ακάθαρτο” αναφορικά με την τελετουργική και ηθική διάσταση που προβάλλει η Κ.Δ.
Εμείς επιχειρούμε να επανεξετάσουμε το θέμα και να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στην εξωτερική/τελετουργική έκφραση και έκφανση του “καθαρού-ακαθάρτου” των θεραπειών του Ιησού και στην ανάδειξη του προσώπου και του ρόλου του, καθώς και στον κοινωνικό προβληματισμό γύρω από την σύγχρονη ερμηνεία της “καθαρότητας” αναφορικά με την κοινωνία, την θρησκεία, την πολιτική και κυρίως με το ανθρώπινο σώμα και την ασθένεια.
Οι ερμηνευτικές μέθοδοι προσέγγισης των κειμένων που χρησιμοποιούνται στην εργασία είναι κυρίως η ιστορικοκριτική και η κοινωνιολογική προσέγγιση. Σκοπός των ανωτέρω μεθοδολογικών προσεγγίσεων είναι να ερμηνεύσουμε το κείμενο της Κ.Δ., όσο αυτό είναι δυνατό, στο ιστορικό του πλαίσιο και ταυτόχρονα να αναδείξουμε τις κοινωνικές συνιστώσες που επηρέαζαν τις κοινωνικές καταστάσεις που περιγράφουν τα κείμενα. Βέβαια, η κριτική της μορφής, δηλαδή η ταξινόμηση των φιλολογικών σχημάτων και των τυπικών χαρακτηριστικών των κειμένων δεν λείπει από την μελέτη μας, καθώς μας βοηθά να κατανοήσουμε την συνάφεια μέσα στην οποία τα κείμενα αυτά διαμορφώθηκαν.
Η ερμηνευτική προσέγγιση είναι κυρίως διαχρονική λόγω της ιστορικοκριτικής μεθόδου. Όμως η παράλληλη χρήση της κοινωνιολογικής ανάλυσης μας βοηθά να συνδέσουμε τα κοινωνικά σχήματα που εμφανίζονται και αναπτύσσονται στην σύγχρονη κοινωνιολογία με τις κοινωνικές καταστάσεις και τα φαινόμενα που περιγράφουν τα κείμενα (κοινωνιογλωσσολογία).
Η εργασία χωρίζεται σε δύο μέρη και ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα. Στο πρώτο μέρος αναφερόμαστε στην κοινωνιολογική προσέγγιση, στην ανθρωπολογική θεωρία της Mary Douglas για την καθαρότητα, την εφαρμογή της θεωρίας σε σχέση με το ανθρώπινο σώμα και την αρχαιοελληνική αντίληψη για την καθαρότητα. Στο δεύτερο μέρος ασχολούμαστε με το “καθαρό-ακάθαρτο” σε σχέση με την τελετουργική και ηθική καθαρότητα στην Κ.Δ. και στο ιουδαϊκό περιβάλλον. Στη συνέχεια, γίνεται λόγος για το “καθαρό-ακάθαρτο” στις θεραπείες του Ιησού, καθώς και στα χωρία της Π.Δ. που σχετίζονται με τις ασθένειες της λέπρας, της αιμορραγίας και της υδρωπικίασης, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται ο ρόλος του συγκεκριμένου διπόλου και η συμβολή του στην θεραπεία των ανωτέρω ασθενειών.
