Του Προέδρου της Ένωσης Ελλήνων Σλαβολόγων και Ομότιμου Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ στη Γ΄ Συνάντηση Ελλήνων Σλαβολόγων με θέμα: «Η Θεσσαλονίκη και οι Κυριλλομεθοδιανές Σπουδές στην Ελλάδα»
Αγαπητοί σύνεδροι, συνάδελφοι και φίλοι,
σήμερα βρίσκομαι στην ιδιαίτερα δυσάρεστη θέση να σας αναγγείλω και επίσημα, από το βήμα της ετήσιας Σύναξής μας, την ‘φυσική’ απώλεια του ιδρυτή, επί δεκαετίες προέδρου και στη συνέχεια επίτιμου προέδρου της Εταιρείας-Ένωσής μας, Αντωνίου-Αιμιλίου Ταχιάου.
Ανάφερα και θέλω να τονίσω τον χαρακτηρισμό ‘φυσική απώλεια’, διότι η πνευματική του παρουσία όχι μόνο δεν επισκιάζεται από το παραπάνω απρόσμενο, αλλά και χωρίς διακρίσεις προδιαγεγραμμένο για κάθε ζωντανή ύπαρξη νομοτελειακό γεγονός. Αντίθετα, η πνευματική του παρουσία και κατά περίπτωση μπορεί να γνωρίσει απογείωση, όταν το έργο του μελετηθεί και κατανοηθεί σε βάθος!
Επάνω ακριβώς σ’ αυτή τη διαπίστωση, που είναι γενική, αλλά και πολύ ειδική, όταν κανείς αναφέρεται σε συγκεκριμένα πρόσωπα με διακεκριμένη συμβολή στην επιστήμη και στην κοινωνία, θα μου επιτρέψετε να απευθύνω στην αγάπη σας δύο μόνο φτωχά λόγια, διότι η εκτενής και πρέπουσα αναφορά μας στην προσωπικότητα και το έργο του εκλιπόντος θα λάβει χώρα σε ξεχωριστή, προγραμματισμένη και ανάλογου επιπέδου σύναξή μας, που θα σας ανακοινωθεί εγκαίρως και δεόντως.
Όσον αφορά στη φράση μου, ότι ‘η πνευματική του παρουσία μπορεί να απογειωθεί, όταν το έργο του μελετηθεί και κατανοηθεί σε βάθος’, εξηγούμαι πως δεν γίνεται για λόγους εντυπωσιασμού. Και για το λόγο ακριβώς αυτό επιτρέψτε μου να κάνω μια σύντομη και επιγραμματική αναφορά στους χαρακτηρισμούς του ως «μεγάλου επιστήμονα», «θεμελιωτή των σλαβολογικών σπουδών» στη χώρα μας και φυσικά «ιδρυτή της Ελληνικής Εταιρείας Σλαβικών Μελετών».
Ευθύς εξ αρχής θα ήθελα να υπογραμμίσω πως οι παραπάνω χαρακτηρισμοί είναι όντως αληθινοί. Δεν ξέρω όμως ποιοι και πόσοι γνωρίζουν το βάθος και το πραγματικό τους περιεχόμενο. Και βέβαια, πως η αποκάλυψη αυτού του περιεχομένου φιλοδοξούμε να αποτελέσει το αντικείμενο της προαναφερθείσας προσεχούς ειδικής σύναξής μας.
Επιγραμματικά:
- «Μεγάλος επιστήμονας». Περί τούτου μπορεί ο καθένας να ενημερωθεί και να πεισθεί, αν κάνει τον κόπο να μελετήσει τα έργα του, η πληρότητα των οποίων τα κατέστησε όχι μόνο για την ελληνική αλλά και για τη διεθνή επιστημονική έρευνα μοναδικά. Για να πεισθεί κανείς περί τούτου αρκεί να ρίξει μια ματιά στη διεθνή βιβλιογραφία. Δεν υπάρχει ξένη μελέτη που να μην κάνει αναφορά και να μη συμβουλεύεται τις θέσεις και τα συμπεράσματά του.
- «Θεμελιωτής των σλαβολογικών σπουδών στην Ελλάδα». Είναι γνωστό και πανθομολογούμενο ότι συστηματικές σλαβολογικές σπουδές στη χώρα μας δεν υπήρξαν πριν από τον Αιμίλιο Ταχιάο. Τις ξεκίνησε στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, όπου καθιέρωσε ως υποχρεωτικό μάθημα την Ιστορία των Ορθοδόξων Σλαβικών Εκκλησιών. Προς τούτο είχε κάνει ειδικές σπουδές, ξεκινώντας από το Ρωσικό Ινστιτούτο του Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και στη συνέχεια επισκεπτόμενος όλα τα επώνυμα σλαβολογικά κέντρα τη υφηλίου. Με πληρότητα, βιβλιογραφική ενημερότητα, σοβαρούς προβληματισμούς και πρωτοπόρες ιδέες έδωσε στο εν λόγω αντικείμενο τη θέση στα πλαίσια της διδασκαλίας και της επιστημονικής έρευνας. Έχει γράψει και έχει δώσει αφορμή να γραφτούν ειδικές μελέτες και διατριβές με αποτέλεσμα η Θεολογική Σχολή της Θεσσαλονίκης να καταστεί ένα από τα σημαντικότερα κέντρα θεολογικών και ιστορικών του σλαβικού κόσμου σπουδών σε όλο τον κόσμο.
- Η ίδρυση της Ελληνικής «Εταιρείας Σλαβικών Μελετών».
Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι η Εταιρεία ιδρύθηκε σε καιρούς δύσκολους, όταν η σχέση με το σλαβικό κόσμο ήταν ελεγχόμενη. Το Ίδρυμα στήθηκε με βάση το κύρος, τις διεθνείς σχέσεις, την άρτια γνώση της Ρωσικής, της Αγγλικής και της Γαλλικής του Ταχιάου έξω από τον πανεπιστημιακό έλεγχο και μέσω της επετηρίδας του ‘Cyrillomethodianum’, την οποία διηύθηνε και επιμελούνταν ο ίδιος έγινε γνωστό διεθνώς. Κατέστη το περιοδικό με το οποίο όλοι φιλοδοξούσαν να συνεργαστούν. Ειδικοί επιστήμονες και παγκοσμίου φήμης καθηγητές έχουν δημοσιεύσει βαρυσήμαντες μελέτες τους σ’ αυτό, ανεβάζοντας το επίπεδο και τη ζήτησή του σε κάθε γωνιά της γης.
Περισσότερα όμως και λεπτομέρειες, τόσο για την διεθνή αναγνώριση του έργου του όσο και για τις τιμητικές διακρίσεις του θα έχουμε την ευκαιρία να ακούσουμε στην ειδική προς τιμήν του εκδήλωση που, όπως αναφέραμε, θα διοργανώσει η Ένωσή μας. Σήμερα θέλω να κλείσουμε την αναφορά μας στη μνήμη του εκλιπόντος προέδρου μας με την τήρηση ενός λεπτού σιγής…………
