Θωμάς Ιωαννίδης, Επίκουρος Καθηγητής «‘οὐχὶ πάντες εἰσὶν λειτουργικὰ πνεύματα εἰς διακονίαν ἀποστελλόμενα διὰ τοὺς μέλλοντας κληρονομεῖν σωτηρίαν;’ (Εβρ. 1,14). Το έργο των αγγέλων για τη σωτηρία του ανθρώπου»
Κατά τον ορισμό του συγγραφέα της προς Εβραίους επιστολής, “Ουχί πάντες εισί λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα διά τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν;” (Εβρ. 1,14), οι άγγελοι διακονούν το σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία των ανθρώπων. Κατά το ψαλμικό χωρίο, “Τοις αγγέλοις αυτού εντελείται περί σού του διαφυλάξαι σε” (90,11). Οι άγγελοι πραγματοποιούν τριπλό έργο: α) Δοξολογούν το Θεό, β) διακονούν τα μυστήρια της θείας Οικονομίας και γ) αφορά στη σωτηρία των ανθρώπων.
Η παρούσα εισήγηση αναφέρεται γενικώς στο έργο των αγγέλων και επικεντρώνεται ειδικώς στη διακονία των αγγέλων για τη σωτηρία των ανθρώπων αξιοποιώντας όχι μόνο την αρχαία χριστιανική και εκκλησιαστική γραμματεία, αλλά και τη νεότερη και σύγχρονη ερμηνευτική έρευνα. Οποιαδήποτε κι αν είναι η φύση και η διάρθρωση του πνευματικού κόσμου των αγγέλων που περιβάλλουν το Θεό και εκτελούν τα σχέδιά του, ο πνευματικός αυτός κόσμος ενσωματώνεται στην Οικονομία της δημιουργίας και της αναδημιουργίας. Οι άγγελοι κατά τη βιβλική θεμελίωση και τη μαρτυρία των πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων είναι λειτουργικά πνεύματα του σχεδίου της θείας Οικονομίας, αποστελλόμενα εις διακονίαν του Θεού προς σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
Ευανθία Αδαμτζίλογλου, Διδάκτωρ Θεολογίας «“καὶ ἔταξεν τὰ χερουβιμ καὶ τὴν φλογίνην ῥομφαίαν τὴν στρεφομένην φυλάσσειν τὴν ὁδὸν τοῦ ξύλου τῆς ζωῆς” (Γεν. 3,24γ). Παλαιές και σύγχρονες απόψεις των γνωστικών για την μεγάλη μητέρα»
Οι σύγχρονες ακραίες προκλήσεις της φεμινιστικής θεολογίας, η σοφιολογική έρευνα που προτείνουν, η απαίτηση για τη χειροτονία των γυναικών, η προβολή του ανδρόγυνου ανθρώπου και η αυστηρή κατηγορία προς την Εκκλησία του Χριστού για πατριαρχία οδηγούν την έρευνά μου σε παλιές και σύγχρονες απόψεις των Γνωστικών για τη Μεγάλη Μητέρα. Η βιβλική δημιουργία Γεν. 1-3 είναι μια θεολογική αντιμετώπιση των θεοτήτων αυτών και προσφέρει αρχές με διαχρονική ισχύ. Ωστόσο όμως το κίνημα του Γνωστικισμού που από πάντα προκαλούσε την Εκκλησία του Χριστού, χρησιμοποίησε τη μυθολογία της Μεγάλης Μητέρας σε συνδυασμό με τη φιλοσοφία και τη μαγεία για να παραποιήσει τη βιβλική δημιουργία. Σε αυτό επιστράτευσε ένα σύστημα αγγελικών και δαιμονικών δυνάμεων στη θεολογία, την ανθρωπολογία, την κοσμολογία και την εσχατολογία του.
Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του πολύπλοκου συστήματος του Γνωστικισμού ο Θεός είναι μονάδα. Είναι αρσενοθηλυκός, πατέρας και μητέρα. Εξ αιτίας μιας σύγκρουσης στο θεϊκό κόσμο η θηλυκή πλευρά του Θεού, η Σοφία ή η Έννοια, εκπίπτει ως απορροή από αυτόν. Ως δε Μεγάλη Μητέρα περιέχει μέσα της όλα τα όντα, πνευματικά και υλικά που μόνο να εκφράσει την επιθυμία της έρχονται στην ύπαρξη. Μια σύγχρονη προσπάθεια αναβίωσης της Μεγάλης Μητέρας γίνεται από τον ιουδαϊκό γνωστικό μυστικισμό. Η ανθρωπολογία του αντιστοιχεί απόλυτα στην παρουσίαση του βιολογικού ανθρώπου όπου εμπεριέχονται δυνάμεις που προέρχονται από την απορροή της θεότητας. Η δυαλιστική αντίληψη που φαίνεται με το ασυνείδητο και συνειδητό συνεχίζει έπειτα να χαρακτηρίζει και τις άλλες δυνάμεις του ανθρώπου. Τον χωρίζει σε δύο πλευρές, τη δεξιά και την αριστερή, στις οποίες υπάρχουν τα αντίστοιχα μέλη του σώματος και αντιπροσωπεύουν δυνάμεις που είναι αντίθετες μεταξύ τους. Έτσι η μια πλευρά εκφράζει το φωτεινό μέρος του ανθρώπου που βρίσκεται σε πολωτική σχέση με την άλλη πλευρά που είναι το σκοτεινό. Ανάμεσα στις δύο πλευρές υπάρχει αντίστοιχα και μια κεντρική γραμμή με την καρδιά και τα γεννητικά όργανα που καλείται να φέρει την ισορροπία σε αυτήν την πόλωση ενώνοντας τις αντιθέσεις.
Άλλη όμως είναι η φιλοσοφία και ανθρωπολογία των ελληνιστών πιστών της πρώτης Εκκλησίας και άλλη η φιλοσοφία των γνωστικών. Κατά την πλατωνική αντίληψη τα τρία μέρη του ανθρώπου, το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό τα οποία αντιστοιχούν και στα τρία είδη του πολιτεύματος, φθείρονται και παραμορφώνουν τον άνθρωπο όπως και την πόλη, αν δεν ενώνονται με το άκρως αγαθόν, το όντως όν, το αληθινό φως. Και στη συνάντηση των ελληνιστών με τη βιβλική παράδοση το όντως όν ταυτίζεται με τον ζώντα Θεό της ιστορίας της Αποκάλυψης.
Η ιστορία του Σίμωνα Μάγου που αναφέρεται ως η αρχή του Γνωστικισμού, Πρξ. 8,4-25, διακρίνεται στις Πράξεις των Αποστόλων από την ιστορία των ελληνιστών με το μαρτύριο του Στεφάνου από τη μία, Πρξ. 6,1-8,3, και από την άλλη με την ιστορία του Αιθίοπα πρίγκιπα που συναντά ο Φίλιππος με υπόδειξη αγγέλου, Πρξ. 8,26-40.Το κεκρυμμένο μυστήριο που φυλάσσουν πολύ καλά τα Χερουβίμ αποκαλύπτεται στον Σταυρό του Χριστού, ως δένδρο της ζωής και παραμένει απρόσιτο στους άρχοντες του κόσμου του αιώνος τούτου, των καταργουμένων, Α΄ Κορ 2,6-8. Ο σταυρός του Χριστού είναι ιστορία και όχι μυθολογία που καλεί το βιολογικό παλαιό άνθρωπο σε κένωση.
Άννα Τιρικανίδου, Διδάκτωρ Θεολογίας «Οι άγγελοι στη νεοελληνική ποίηση και στη ζωγραφική (ελληνική και ξένη)»
Στην παρούσα εισήγηση θα επιχειρήσουμε, να παρουσιάσουμε τον τρόπο με τον οποίοι οι νεοέλληνες ποιητές και οι ζωγράφοι παρουσιάζουν τους αγγέλους μέσα από τα έργα τους, χρησιμοποιώντας οι μεν πρώτοι το λόγο και οι δεύτεροι τις διάφορες τεχνοτροπίες, συνδυάζοντας παράλληλα το βιβλικό κείμενο και τη λαϊκή παράδοση.
