Δημήτριος Καϊμάκης, Ομότιμος Καθηγητής «Αγγελολογία και δαιμονολογία στην Παλαιά Διαθήκη»
Οι άγγελοι και οι δαίμονες είναι γνωστοί ήδη από την Παλαιά Διαθήκη, αλλά η αναφορά σ’ αυτούς δεν είναι τόσο λεπτομερής, έτσι ώστε η διαφοροποίηση μεταξύ τους να είναι σαφής. Η εικόνα που σχηματίζουμε γι’ αυτούς είναι μιας ουράνιας ακολουθίας του Γιαχβέ που δοξάζει και μεταφέρει το θέλημά του στους ανθρώπους. Οι άγγελοι είναι πνευματικά όντα: η πνευματική τους υπόσταση υποδηλώνεται από τον χαρακτηρισμό τους ως ‘υιών του Θεού’ και πράττουν το θέλημα του Θεού, είτε αυτό φέρνει ευλογία, είτε καταστροφή ή και τιμωρία.
Στην Παλαιά Διαθήκη συναντούμε και αναφορές σε δαιμονικές οντότητες. Γνωστή είναι η εικόνα του Αζαζέλ, ενώ αναφορές έχουμε και στη Λιλίθ, στα Σεϊρίμ και στα Σεντίμ. Το όνομα του Σατανά αναφέρεται σε τρεις ενότητες στην Παλαιά Διαθήκη, που όλες τους βρίσκονται σε μεταιχμαλωσιακά κείμενα. Είναι προφανές ότι στην Παλαιά Διαθήκη δεν υπάρχει μια πλήρως διαμορφωμένη αντίληψη σχετικά με τους αγγέλους και τους δαίμονες, σε αντίθεση προς την Αποκαλυπτική Γραμματεία όπου η γνώση που αντλούμε για τις οντότητες αυτές είναι πληρέστερη.
Κυριακούλα Παπαδημητρίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια «Οι γλώσσες των αγγέλων κατά τον Απόστολο Παύλο (Α΄ Κορ 13,1)»
Η μελέτη επιχειρεί να αναλύσει ερμηνευτικά την αναφορά του αποστόλου Παύλου στις «γλώσσες των αγγέλων», όπως διατυπώνεται στο Α΄ Κορ. 13, 1 σε αντιπαραβολή με την αγάπη. Παρουσιάζεται μία γενική επισκόπηση των κύριων ιουδαϊκών και χριστιανικών αντιλήψεων για τις γλώσσες των αγγέλων μέχρι την ύστερη αρχαιότητα και μνημονεύονται οι αρχαιότερες εξω-καινοδιαθηκικές χριστιανικές μαρτυρίες για το θέμα. Παράλληλα, εξετάζονται τα ιστορικο-κοινωνικά και θρησκευτικά δεδομένα της σύγχρονης με τον Παύλο κατάστασης ζωής στην Κόρινθο, που σχετίζονται με το θέμα. Η έρευνα επικεντρώνεται στη μαρτυρία της Α΄ προς Κορινθίους Επιστολής, όπου με την εφαρμογή των κύριων αρχών της σημασιολογικής και πραγματολογικής ανάλυσης διερευνάται η σημασία του παύλειου χωρίου και το νόημα των λόγων του αποστόλου μέσα στην ευρύτερη συνάφεια. Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα είναι η κατανόηση του καινούργιου μηνύματος που φέρει ο Παύλος, χρησιμοποιώντας δημιουργικά τη γλώσσα και τα νοητικά σχήματα της εποχής του, για την υπερβαίνουσα κάθε γνωστή κοσμική και θρησκευτική πραγματικότητα έννοια της εν Χριστώ αγάπης, που κηρύττει.
Κωνσταντίνος Ζάρρας, Επίκουρος Καθηγητής «‘Kohanim ως Koḥavim: Αγγελικό ιερατείο και το θέμα της πτώσης στα Ησ 14, Ιεζ 28, στα Α΄ και Β΄ Ενώχ και σε Χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης»
Τόσο σε Βιβλικά εδάφια, όσο και (πιο πολύ) σε αποκαλυπτικά έργα, αλλά και στα Χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης, παρατηρείται η σύνδεση των αγγέλων-λειτουργών του Θεού με τα άστρα. Συχνά, το αγγελικό ιερατείο που περιβάλλει τον Θεό στον ουράνιο ναό/ανάκτορό του παρομοιάζει με τις συστάδες άστρων (τους αστερισμούς) και πιθανότατα με τους πλανήτες που δορυφορούν τον ήλιο στο ηλιακό μας σύστημα. Είναι η προοπτική και η κατάκτηση της αγγελοποίησης/αστροποίησης του δίκαιου και σοφού που γεννά πολλές από τις αφηγήσεις σε αποκαλυπτικά και μυστικά κείμενα. Στην εισήγησή μου θα εξεταστούν τα Ησ 14 και Ιεζ 28 και θα συνδεθούν με άλλες ανάλογες του αρχαίου κόσμου. Θα συνδεθούν δε με σχετικές αφορμές στα Ενωχικά και τα κείμενα των Χειρογράφων της Νεκράς Θαλάσσης και τέλος, θα επιχειρηθεί εξήγηση της πιθανής προέλευσης του θέματος της πτώσης των αγγέλων και προβολή του σε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα της εποχής.
