Μόσχος Γκουτζιούδης (Λέκτορας Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ), Αναζήτηση, οργάνωση και μορφοποίηση βιβλιογραφίας με τη χρήση ειδικού λογισμικού
Περίληψη
Τη χρησιμότητα ενός ειδικού βιβλιογραφικού λογισμικού στην αναζήτηση, την οργάνωση και την τεχνική χρήση της βιβλιογραφίας σε μία επιστημονική εργασία παρουσίασε ο κ. Μόσχος Γκουτζιούδης. Το Endnote (έκδοση 15) παρουσιάστηκε από τον ομιλητή στο ακροατήριο σε συνδυασμό με τις βιβλιογραφικές δυνατότητες της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ, οι οποίες παρέχονται ελεύθερα σε όλους τους φοιτητές (προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς) και καθηγητές του Πανεπιστημίου. Με συνοπτικό τρόπο παρουσιάστηκε ο τρόπος σύνδεσης και αναζήτησης βιβλιογραφίας από διάφορες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες του εξωτερικού, η οργάνωση του υλικού ανάλογα με τα διάφορα θέματα μιας εργασίας, καθώς και η άμεση εξαγωγή σε μορφή αρχείου των επιθυμητών βιβλιογραφικών αποτελεσμάτων από την ψηφιακή βάση της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του ΑΠΘ σε μορφή Endnote. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στον τρόπο με τον οποίο οι βιβλιογραφικές αναφορές χρησιμοποιούνται σε ένα έγγραφο του Word στις υποσημειώσεις αλλά και στη μορφοποίηση τους σύμφωνα με κάποια διεθνή βιβλιογραφικά πρότυπα. Η χρησιμότητα ενός ειδικού βιβλιογραφικού λογισμικού έγκειται στην άμεση πρόσβαση στα ίδια τα άρθρα, χωρίς να απαιτείται ο ερευνητής να ανατρέχει στις ιστοσελίδες των περιοδικών ή να κάνει πολλαπλές και χρονοβόρες αναζητήσεις στις ψηφιακές βάσεις των επιστημονικών περιοδικών, στην αυτόματη ενημέρωση της βιβλιογραφικής λίστας με βάση την εργογραφία που έχει χρησιμοποιηθεί στις υποσημειώσεις και στην επισύναψη των σχετικών μελετών σε μορφή pdf στη βιβλιογραφική βιβλιοθήκη του Endnote, αλλά και στην ανάγνωσή τους με τη δυνατότητα διατήρησης προσωπικών σημειώσεων.
Ελένη Οικονόμου (Επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ), Επιστημονικά εργαλεία για τη μέθοδο της ιστορίας
Περίληψη
Η ιδιαιτερότητα της εκκλησιαστικής ιστορίας, ως κλάδου της θεολογικής επιστήμης αλλά και της ιστορικής, προσδιορίζει τη μέθοδο και τα επιστημονικά εργαλεία έρευνάς της. Ο εκκλησιαστικός ιστορικός, όπως και ο ερευνητής της πολιτικής ιστορίας, χρησιμοποιεί τις μεθόδους της ιστορίας, τις βοηθητικές της επιστήμες και τα εργαλεία της, προκειμένου να μελετήσει την ανθρώπινη δράση, ζωή, οργάνωση και πνευματικότητα μέσα στην κοινότητα της πίστης και λατρείας που είναι η Εκκλησία του Χριστού στην έγχρονη και εγκόσμια ζωή και αποστολή της. Στο μεγαλύτερο μέρος της η ιστορική έρευνα στηρίζεται σε γραπτές πηγές, που είναι απαραίτητο να προσεγγίζονται με την ερμηνευτική κριτική αλλά και σε εξωκειμενικές (έργα τέχνης, σκεύη λατρείας κ. ά).
Η μελέτη του παρελθόντος για την κατανόηση του παρόντος είναι βασική στόχευση για τον ιστορικό, ώστε να μην παρεκτραπεί σε παράδρομους πολιτισμικής ανθρωπολογίας που όλο και περισσότερο τείνουν σήμερα να καθοδηγούν το έργο της ιστορίας, καθιστώντας την αφηγηματική βοηθό. Για το λόγο αυτό ο ιστορικός πρέπει πρώτα απ’ όλα να εντοπίσει με κριτική ματιά τα μορφώματα της σύγχρονης μυθολογίας.
Βασιλική Μητροπούλου (Επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ), Πρότυπο Σύστημα Παραπομπών και Βιβλιογραφίας Α.Ρ.Α. (American Psychology Association)
Περίληψη
Από τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα συστήματα παραπομπών & βιβλιογραφίας που έχουν ευρεία αποδοχή στις ανθρωπιστικές επιστήμες είναι αυτό της APA (American Psychology Assοciation). Xρησιμοποιείται από συγγραφείς, κυρίως από τον τομέα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών, σε όλο τον κόσμο. Η υιοθέτηση ενός συγκεκριμένου πρότυπου συστήματος είναι υποχρεωτική στην περίπτωση υποβολής εργασίας ή άρθου π.χ. σε συνέδριο ή σε περιοδικό, οπότε από τους εκδότες ή τις επιτροπές των συνεδρίων ζητείται η εργασία ή το άρθρο να είναι γραμμένο σε APA Style. Στην περίπτωση αυτή η υιοθέτηση του συγκεκριμένου προτύπου για την υποβολή της εργασίας (ή εισήγησης ή ανακοίνωσης) είναι υποχρεωτική, διαφορετικά αυτή δεν γίνεται αποδεκτή. Οι κανόνες και οδηγίες του συστήματος APA είναι γραμμένες σε ένα εγχειρίδιο με τίτλο:
The Publication Manual of the American Psychological Association.
http://www.apastyle.org/manual/index.aspx
www.calstatela.edu/library/guides/3apa.pdf
Πλεονεκτήματα του πρότυπου συστήματος ΑΡΑ σε σύγκριση με τις παραδοσιακές υποσημειώσεις,:
Υπάρχει μόνο ένας κατάλογος παραπομπών, αυτός της βιβλιογραφίας. Αυτό σημαίνει ότι: Οι πηγές του υλικού δεν χρειάζεται να δακτυλογραφηθούν δύο φορές, Δεν χρειάζεται ταύτιση των υποσημειώσεων στο κείμενο με τους αριθμούς στις παραπομπές, η αλλαγή κειμένου ή παραπομπής σε οποιοδήποτε στάδιο της συγγραφής είναι πολύ ευκολότερη, απλουστεύεται η εισαγωγή νέας παραπομπής στο κείμενο με την απλή αναφορά της νέας πηγής εντός εισαγωγικών και την προσθήκη της στη βιβλιογραφία.
Μειονέκτημα του πρότυπου συστήματος ΑΡΑ είναι ότι τα ονόματα των συγγραφέων και χρονολογιών, που εισάγονται σε παρενθέσεις και παρεμβάλλονται μέσα στο κείμενο, και μπορούν να γίνουν ενοχλητικά, ιδίως όταν αναφέρονται περισσότερες από δύο ή τρεις πηγές σε ένα σημείο.
Πέτρος Ν. Τούλης (Υποψ. Δρ. Θεολογίας), Στενή και τεθλιμμένη η οδός της εκπόνησης μίας διδακτορικής διατριβής;
Περίληψη
Στην εισήγησή του ο κ. Τούλης αναφέρθηκε εκτενώς στη «στενή και τεθλιμμένη» αλλά συνάμα και «σωτήριο» οδό της εκπόνησης μιας διδακτορικής διατριβής, που ξεκινά ως «έρως σφοδρότατος» ως προς το γνωστικό αντικείμενο και καταλήγει ως «έμπονος γέννησις» ενός πνευματικού τέκνου που συνοδεύει τον ερευνητή-υποψήφιο διδάκτορα σε όλη του την ζωή. Μέσα από αυτούς τους άξονες εκτέθηκε η πορεία ενός ερευνητή, από την επιλογή του ερευνητικού αντικειμένου, τη μελέτη του πρωτογενούς υλικού, της βιβλιογραφίας, της συμβολής του επιβλέποντος καθηγητή και της τριμελούς συμβουλευτικής επιτροπής, τα στάδια της συγγραφής και των διορθώσεων ως και την προετοιμασία για την υπεράσπισή της ενώπιον της επταμελούς επιτροπής.
Χαράλαμπος Ατματζίδης (επίκ. καθηγητής Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ), Η σύνταξη μιας καινοδιαθηκικής μεταπτυχιακής εργασίας. Αρχές και μεθοδολογία
Περίληψη
Στην εισήγησή του ο κ. Ατματζίδης ασχολήθηκε με τη σημασία της Βίβλου, Παλαιάς και Καινής Διαθήκης, στη θεολογική έρευνα. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στη σχέση της Καινής Διαθήκης με άλλους επιστημονικούς κλάδους όπως η φιλολογία, η αρχαιολογία και η κοινωνιολογία. Κατόπιν έκανε λόγο για τις μεθόδους προσέγγισης της Καινής Διαθήκης και για τη χρήση ειδικού λογισμικού (Accordance, BibleWorks, Logos, Paratext) κατά την έρευνα. Ο ομιλητής ολοκλήρωσε την εισήγησή του με μια λεπτομερή αναφορά στα περιεχόμενα μιας μεταπτυχιακής εργασίας.
