(Πέμπτη, 16 Μαρτίου 2017)
Κυρία Αναπληρώτρια Πρύτανη
Κύριε Κοσμήτορα
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
Αγαπητοί τελειόφοιτοι και σε λίγο πτυχιούχοι του Τμήματος Θεολογίας
Αγαπητοί γονείς, συγγενείς και φίλοι των φοιτητών μας
Στις δύο προηγούμενες τελετές ορκωμοσίας των τελειοφοίτων του Τμήματος Θεολογίας είχαμε την ευκαιρία να αναφερθούμε σε δύο βαθιές έννοιες της θεολογίας και υψηλές αξίες της ζωής μας, την πίστη και την ελπίδα. Την πίστη ως άθλημα που ‘κατεργάζεται υπομονήν’[1] και δύναμη πνευματική που μας θωρακίζει απέναντι στα βέλη των μηδενιστικών δυνάμεων που βάλλουν κατά του ανθρώπινου προσώπου. Και την ελπίδα, την ‘εν τω λόγω της αληθείας του Ευαγγελίου’[2] θεμελιωμένη, η οποία γεμίζει την ψυχή του ανθρώπου με αυτοπεποίθηση, παρρησία, χαρά, υπομονή και φρόνημα αγωνιστικό για πράγματα που είναι σταθερά, έχουν διάρκεια και παραμένουν αιώνια[3].
Σήμερα, στη δική σας χαρά και τον πολύ σημαντικό για την από δω και πέρα πορεία της ζωής σας σταθμό, θα μου επιτρέψετε να σας θυμίσω κάτι ακόμη πιο μεγάλο, την αγάπη. Μιλώντας ο Απόστολος Παύλος για τη γνώση του Θεού και τα έσχατα σημειώνει ότι εκείνα που μένουν για πάντα είναι η πίστη, η ελπίδα και η αγάπη· ‘μείζων δε τούτων η αγάπη’[4] ‘Αν είναι να μιλήσει κανείς- γράφει ο σύγχρονος ποιητής– ας πει για την αγάπη’. Για την παγκόσμια γλώσσα που όλοι θέλουν από τους άλλους να τη γνωρίζουν, αλλά δεν είμαστε σίγουροι κατά πόσο ο καθένας χωριστά γνωρίζει το συλλαβισμό της.
Σε θεολογικό επίπεδο, εσείς αγαπητοί μου, μάθατε από τα κείμενα και τους καθηγητές σας, ότι η αγάπη είναι η καινούρια εντολή που διδάσκει ότι ο Θεός δεν έχει απλώς αγάπη, αλλά είναι αγάπη[5]. Αυτό τον διαφοροποιεί από κάθε άλλη ύπαρξη και εξηγεί την αυτοπροσφορά του στα όρια του νυμφίου της Εκκλησίας και της θυσιαστικής για τον άνθρωπο αγάπης. ‘Εν τούτω εφανερώθη η αγάπη του Θεού εν ημίν, ότι τον υιόν αυτού τον μονογενή απέσταλκεν ο Θεός εις τον κόσμον ίνα ζήσωμεν δι’αυτού’[6].
Ζούμε από την αγάπη, με την αγάπη, για την αγάπη. Για μία σχέση ανάμεσα στο Θεό και στον άνθρωπο, αλλά και μεταξύ μας, που δεν είναι αυτονόητη και εύκολη. Απεναντίας κατορθώνεται με πολλούς κόπους, μεγάλες φροντίδες και την του Χριστού συνεργία. Έργο αγάπης, γράφει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, ‘είναι η προς τον πλησίον ευεργεσία εκ βάθους ψυχής, η απέναντί του μακροθυμία και υπομονή, ως και η μεταχείρισις των πραγμάτων μετά φρονήσεως’[7].
Από την άποψη αυτή, όπως αντιλαμβάνεσθε, η αγάπη για κάθε άνθρωπο και κυρίως για το νέο θεολόγο που καλείται να δώσει τη μαρτυρία Ιησού Χριστού στον κόσμο, είναι μία πρόκληση. Με εσωτερικά αποθέματα πολλά, υπομονή και φρόνημα συνετό, οφείλει να περνά το μήνυμα ότι ‘η χριστιανική αγάπη δεν μπορεί να είναι μια απλή κίνηση στοργής και συμπάθειας προς τον δεινοπαθούντα, αλλά το βάθος της βρίσκεται, πέρα από τη συμπόνια, στην εμπειρία της μετοχής στο σώμα του Χριστού’[8].
Με αυτή την έννοια η αγάπη δεν τελειώνει ποτέ. Έχει βάθος και προϋποθέσεις να αλατίζει τη ζωή μας, να δοκιμάζει την ελευθερία μας, να βάζει στην άκρη το φόβο, να ξεπερνά τους αποκλεισμούς, να οικοδομεί την κοινωνική συνοχή, να συγκρατεί τις ανθρώπινες σχέσεις, να προλαμβάνει εκτροπές που δεν γνωρίζουν όρια στο κακό, στο μίσος και στις ακρότητες κάθε μορφής και επιπέδου ιδεολογικού, κοινωνικού, θρησκευτικού. ‘Εκείνος που αγαπάει– γράφει ο Απόστολος Παύλος- είναι μακρόθυμος κι ανεκτικός, είναι καλοσυνάτος, ευεργετικός και ωφέλιμος, δε ζηλοφθονεί, δεν υπερηφανεύεται, δε φέρεται με αλαζονεία και προπέτεια, δεν πράττει άσχημα, δε ζητεί τα δικά του συμφέροντα, δεν ερεθίζεται από θυμό και οργή, δε σκέπτεται ποτέ κακό κατά του πλησίον, ούτε λογαριάζει το κακό που έπαθε από αυτόν. Δεν χαίρεται όταν βλέπει να γίνεται αδικία, χαίρεται όμως όταν βλέπει την αλήθεια να επικρατεί. Η αγάπη τα πάντα ανέχεται, στα πάντα εμπιστεύεται, για πάντα ελπίζει, τα πάντα υπομένει’[9].
Τα λόγια αυτά ορίζουν το μέτρο και τα κριτήρια του τι σημαίνει να αληθεύουμε εν αγάπη, να διακρίνουμε ανάμεσα στην κάλπικη και την αληθινή αγάπη, να χαιρόμαστε την λαμπρότητα της αγάπης[10], στο πνεύμα της πνευματικής ζωής αυτής της περιόδου, αλλά και στην προοπτική της Ανάστασης που νοηματοδοτεί τον αγώνα και τις επιλογές μας.
Θερμά συγχαρητήρια. Καλό υπόλοιπο της αγίας και μεγάλης Σαρακοστής. Καλό Πάσχα.
[1] Πρβλ. Ρωμ.5, 3-5.
[2] Κολ. 1,5.
[3] Πρβλ. Β΄Κορ.3,12.
[4] Α΄Κορ. 13,13.
[5] Α΄Ιω. 4, 8: «ο Θεός αγάπη εστίν».
[6] Α΄Ιω. 4,9.
[7] Τα 400 Κεφάλαια περί Αγάπης, Μετάφρασις-Εισαγωγή-Σχόλια μοναχού Θεοκλήτου Διονυσιάτου, Άγιον Όρος, Θεσσαλονίκη 1977, σ.31.
[8] Κώστα Δεληκωνσταντή, Το ήθος της ελευθερίας. Φιλοσοφικές απορίες και θεολογικές αποκρίσεις, «εκδ. Δόμος», Αθήνα 1990, σ.103.
[9] Πρβλ. Α΄Κορ. 13,4-7.
[10] Πρβλ. Κάθισμα Όρθρου Δευτέρας της Α΄Εβδομάδος των Νηστειών.
