Ο Χαιρετισμός του Προέδρου του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ στην Τελετή Ορκωμοσίας των τελειόφοιτων του Τμήματος (Τετάρτη, 30 Μαρτίου 2016)
Κύριε Κοσμήτορα
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
Αγαπητοί τελειόφοιτοι και σε λίγο
Πτυχιούχοι του Τμήματος Θεολογίας
της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
«Δέν ἔχεις πίστη, ὅταν τά στάχυα σου προσμένεις νά γενοῦν σιτάρι,
κι ἀπό τ’ ἄκαρπο δενδρί, πού κέντρωσες, προσμένεις καρπερό βλαστάρι!
Πίστη ἔχεις, ὅταν ἀπό τό χέρσωμα κι ἀπό τά ἀστραποκαμένα ξύλα
προσμένεις τούς καρπούς ὁλόδροσους καί καταπράσινα τά φύλλα»
(Γεώργιος Δροσίνης)
Μ΄αυτά τα λόγια ο σύγχρονος ποιητής περνά το μήνυμα σε κάθε άνθρωπο και κυρίως στους νέους ότι η πίστη ως αξία και αρετή ξεπερνά τα όρια του αυτονόητου και βιώνεται ως δοκιμασία, δοκιμασία η οποία, όπως επισημαίνει ο Απόστολος «κατεργάζεται υπομονήν»[1]. Η πίστη δηλαδή «περνά μέσα από φωτιά και δάκρυα»[2] και κάνει τη μεγάλη ανατροπή, αφού ελέγχει πράγματα που δεν φαίνονται, υποστασιάζει αυτό που ελπίζουμε[3], δίνει χαρά σ΄αυτούς που δοκιμάζονται[4], θριαμβεύει ενάντια στις μηδενιστικές δυνάμεις[5], κάνει γόνιμο ακόμη και το χέρσο το χωράφι, και δίνει χυμούς και ζωή στα αστραποκαμμένα ξύλα κατά τον ποιητή.
Ημέρα χαράς η σημερινή για σας, αλλά και ευθύνης. Χαρά γιατί δικαιώθηκαν οι κόποι της μαθητείας σας στα πανεπιστημιακά έδρανα. Ευθύνης γιατί καλείστε πλέον να δίδετε καθημερινά τη μαρτυρία της πίστης σ΄ένα περιβάλλον δύσκολο και σ΄ένα κόσμο που αν μη τι άλλο διψά για αγάπη, ειρήνη, δικαιοσύνη, φίλιο λόγο και αισθήματα ανθρώπινα. Η σπουδή και η γνώση της Θεολογίας αναμφίβολα διηύρυνε του νοός την σκέψη και τα ενδιαφέροντά σας για το μέγα μυστήριο της πίστης, την περί Θεού, ανθρώπου και κόσμου οντολογία. Κείμενα βαθυστόχαστα και υψιπετή, με τη βοήθεια των Καθηγητών σας, σας έδωσαν την ευκαιρία και τη δυνατότητα να μιλήσετε για το ρητό και το άρρητο της χριστιανικής πίστης, για το άκτιστο του Θεού και ακατάληπτον, αλλά και για το ότι η κτιστή πραγματικότητα «τό μεγαλεῖον τῆς θείας ἀνακηρύττει φύσεως»[6]. Διδαχθήκατε επίσης ότι στο χώρο της εκκλησιαστικής ζωής και του λειτουργικού γεγονότος «χορός ἁγίων ἐκκλησιάζει ἡμῖν», «τά ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει, καί τά κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ»[7].
Τη δυνατότητα αυτή της κοινωνίας την έδωσε το Μυστήριο και το θαύμα της Ενσαρκώσεως, ο Χριστός, του οποίου είδαμε τη δόξα[8] και λειτουργούμε – αναμιμνησκόμεθα καθημερινά τη Γέννηση, τα Πάθη, την Ανάσταση, ακόμη και τη δεύτερη Έλευσή Του. Ακούσατε επίσης και συζητήσατε για τις ενέργειες του Θεού τις άκτιστες, την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, που ως καρποί του Πνεύματος[9] ανοίγουν το δρόμο της κοινωνίας και μετοχής στη θεία πραγματικότητα κατά ένα μυστικό και ανερμήνευτο τρόπο, όπως ακριβώς και οι ακτίνες του ηλίου θερμαίνουν και ζωογονούν την ύπαρξή μας. Οδηγός αλάνθαστος στην προς τον Χριστό πορεία και στο να γίνει ο άνθρωπος έσοπτρον Θεού και οίκος λαμπρός της Παναγίας Τριάδος είναι το Πνεύμα το Άγιο, το οποίο τον ψαρά τον κάνει θεολόγο και τον τελώνη ευαγγελιστή, και «ἐάν διώκτην εὕρῃ μετανοοῦντα, ἀπόστολον ἐθνῶν ἀπεργάζεται, κήρυκα τῆς πίστεως, σκεῦος ἐκλογῆς»[10].
Μ’αυτήν την θεολογική γλώσσα και παιδεία, αγαπητοί μου, είστε εξοικειωμένοι. Το ότι «ἡ χριστιανική πίστη ἀρχίζει μέ τήν πίστη στόν Χριστό καί ὁλοκληρώνεται μέ τήν κοινωνία καί ἕνωση μαζί Του»[11] είναι δεδομένο και αυτονόητο στη Θεολογία κατά το «πάντες γάρ υἱοί Θεοῦ ἐστέ, διά τῆς πίστεως ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ»[12].
Η δική μας – δική σας αποστολή τώρα είναι πώς αυτός ο σπόρος της πίστεως θα πληθυνθεί και θα εξελιχθεί σε εκατοστεύοντα στάχυ μέσα σ΄ένα κόσμο που κυριαρχεί η αυτοπαραίτηση και η απογοήτευση, το ξερό και το σάπιο. πώς ο θυρεός – ο θώρακας αυτός της πίστεως θα κρατηθεί γερά ενάντια στα βέλη των μηδενιστικών δυνάμεων που βάλλουν κατά του ανθρωπίνου προσώπου θέλοντας να του στερήσουν τη χαρά και την αίσθηση του θριάμβου της ζωής[13], της Αναστάσεως δηλαδή και των εσχάτων. πώς η πίστη θα δικαιώνεται ως στάση ζωής, ως δώρο, χάρισμα και ελεύθερη επιλογή. πώς καθημερινά θα υπολογίζεται ως ρώμη και πέτρα, στέρεη δηλαδή βάση και δύναμη πνευματική για την αναπτέρωση της προς τον Θεό, αλλά και τον άνθρωπο αγάπης.
Αλίμονο, αγαπητοί μου, εάν το χάρισμα της πίστης αξιοποιηθεί με λάθος τρόπο και αντί για «μετά πραότητος και φόβου»[14] καλή μαρτυρία Ιησού Χριστού στην κοινωνία και τον κόσμο, μεταβληθεί σε όπλο εντυπωσιασμού, εκδίκησης, απειλής, ακραίου λόγου, ρατσιστικής λογικής, ισοπεδωτικών αντιλήψεων και κάθε αλογίας.
Όχι λοιπόν στην πίστη που καθοδηγείται από τα πάθη, αλλά ναι στην πίστη που μεταμορφώνει τα πάθη. όχι στην πίστη ως χρησιμότητα, αλλά ναι στην πίστη ως διάλογο, καταλλαγή και εμπιστοσύνη, ως ελεύθερη αποδοχή και εσωτερική βεβαιότητα αυτού που υπάρχει ως δημιουργός και προνοητής του κόσμου και του ανθρώπου. όχι στην αντίληψη του «ο θάνατός σου, η ζωή μου» ἤ «ὁ ἄλλος εἶναι ἡ κόλασή μου», αλλά ναι στην αντίληψη ότι ο άλλος είναι ο αδελφός μου. ναι στην πίστη ως «ελπιδοφόρα προσδοκία και δίψα» αυτού που μας ξεδιψά, όχι μόνο με το νερό αυτής της ζωής αλλά και με το νερό της άλλης βιοτής, της αιωνίου.
Θα ολοκληρώσω όπως άρχισα, με τον περί Πίστεως λόγο του ποιητή:
«Δέν ἔχεις Πίστη, ὅταν πιστεύοντας, ρωτᾶς τήν κρίση καί τή γνώση!
Δεν ἔχεις Πίστη, ὅταν τήν πίστη σου στό λογικό ἔχεις θεμελιώσει!
Πίστη ἔχεις, ὅταν κάθε σου ὄνειρο τό ἀνάφτεις στόν βωμό της τάμα,
κι ἄν κάποιο τάμα σου εἶναι ἀδύνατο, προσμένεις νά γενεῖ τό θάμα»
Θερμά συγχαρητήρια
Καλή πορεία στη ζωή σας!
[1] Ιακ. 1,2.
[2] Νίκου Ματσούκα, Συζητήσεις. Πνευματικά θέματα, εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1974, σ. 64
[3] Εβρ. 11,1
[4] Ιακ. 1,1.
[5] Νίκου Ματσούκα, ό.π., σ. 62.
[6] Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, PG 94, 789Β.
[7] Από την ευχή του Μεγάλου Αγιασμού των Θεοφανείων.
[8] Ιω. 1,14.
[9] Γαλ. 5,22.
[10] Μεγάλου Βασιλείου, Περί Πίστεως, ΕΠΕ 7, Θεσσαλονίκη 1973, σ. 38.
[11] Γεωργίου Ι. Μαντζαρίδη, Χριστιανική Ηθική, δεύτερος τόμος, Ιερά Μελίτη Μονή Βατοπεδίου – Άγιον Όρος 32015, σ. 164.
[12] Γαλ. 3, 26.
[13] Νίκου Ματσούκα, ό.π., σ. 64.
[14] Α΄ Πετρ. 3,19.
