Από τον πρόλογο του νέου βιβλίου του καθηγητή του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ
Ή ανά χείρας μελέτη επιχειρεί νά έξετάσει διεξοδικώς τό σημαντικό θεολογικό όρο περιχώρησις, o οποίος είναι περιεκτικός καί λίαν εκφραστικός της εκκλησιαστικής πίστεως, λόγω του πολυσήμαντου καί πλούσιου στις ερμηνευτικές του προσεγγίσεις καί προεκτάσεις εννοιολογικού του περιεχομένου. Συγκεκριμένα, τό συγγραφικό μας έγχείρημα επικεντρώνεται στην ανάδειξη των στοιχείων εκείνων πού αποσαφηνίζουν ακριβέστερα καί πληρέστερα τό θεολογικό περιεχόμενο του όρου περιχώρησις, εν πρώτοις στη χρήση του στό τριαδολογικό καί εν συνεχεία στό χριστολογικό δόγμα καί στίς ανθρωπολογικές του εφαρμογές. Αυτές αφορούν άμεσα στά μέλη του εκκλησιαστικού σώματος καί προεκτείνουν τήν κατά Θεόν ζωή τους. Η περιχώρηση ώς τρόπος υπάρξεως καί σχέσεως των προσώπων τής Αγίας Τριάδος οφείλει νά λειτουργεί ώς πρότυπο καί υπόδειγμα ζωής γιά τούς χριστιανούς. Στήν έν Χριστώ ζωή τής Εκκλησίας κάθε ένας ανακαλύπτει τό πραγματικό του μέγεθος καί μπορεί νά φθάσει στήν κατά χάριν θέωση, στήν όποια σχετίζεται μέ όλα καί μέ όλους, περιχωρώντας έντός του ολόκληρο τόν κόσμο. Στή ζωή των φίλων του Θεού κυριαρχεί η κοινωνία, η ευρυχωρία τής αγάπης, ο περιχωρητικός τρόπος τής άλλης βιοτής, όπου οί πάντες χωρούν, κατά τό ευαγγελικό «καί ετι τοπος εστι» και όπου φανερώνεται και έρχεται καί γιά άλλους εγγύτερα ό συγχωρητικός χώρος τής ευλογημένης Βασιλείας του Πατρός καί του Υιού καί του Αγίου Πνεύματος.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ 13
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 17
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
- Προβληματική καί επικαιρότητα του θέματος 19
- Σύντομη σημασιολογική επισκόπηση τής έννοιας περιχώρησις 26
- Μεθοδολογικές αρχές διερεύνησης του θέματος 42
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α
Η ΠΕΡΙΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ
- Η έννοια τής κίνησης καί τής περιχώρησης στην τριαδική θεότητα 55
- Η “χωρητικότητα” του Θεού στους Αποστολικούς Πατέρες, τους Απολογητές, τόν άγιο Ειρηναίο καί τον Μέγα Αθανάσιο 74
- Η περιχώρηση στους Καππαδόκες Πατέρες καί τον άγιο Μάξιμο τόν Ομολογητή 84
- Η ανάδειξη τής περιχώρησης των υποστάσεων τής Αγίας Τριάδος από τόν άγιο Ιωάννη τόν Δαμασκηνό καί η σημασία της 109
- Η περιχώρηση στήν Τριαδολογία τού αγίου Γρηγορίου του Παλαμά 124
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β
ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΛΟΓΙΚΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΟΡΟΥ ΠΕΡΙΧΩΡΗΣΙΣ
- Το χριστολογικό πλαίσιο τής Α και Β Οικουμενικής Συνόδου καί η συμβολή του Μεγάλου Αθανασίου και του Γρηγορίου του Θεολόγου αντιστοίχως 157
- Η υποστατική ένωση των δυο φύσεων στό πρόσωπο τού Χριστού καί ο όρος τής Συνόδου τής Χαλκηδόνος ώς θεολογικό θεμέλιο τής περιχώρησης των φύσεων 184
- Η χριστολογική σημασιολόγηση τής έννοιας περιχώρησις από τόν άγιο Μάξιμο τόν Ομολογητή 196
- Η περιχώρησις στή Χριστολογία τού αγίου Ίωάννου τού Δαμασκηνού
α. Η καθ’ υπόστασιν ένωση των δυο φύσεων στή μία σύνθετη υπόσταση τού Λόγου καί οί δογματικές της ακολουθίες 219
β. Η περιχώρηση των δύο φύσεων στο πρόσωπο του Χριστού 233
γ. Οι δύο θελήσεις καί οι δύο ενέργειες του Χριστού 242
δ. Η σπουδαιότητα τής “περιχωρητικής’ θεολογίας τού Ιωάννου του Δαμασκηνού 250
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ
ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΧΩΡΗΣΗΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ
- Ανθρωπολογικές εφαρμογές τής περιχώρησης 255
- Η περιχώρηση ως τρόπος τής κατά Θεόν ζωής της εκκλησιαστικής κοινότητας 280
- Η σπουδαιότητα καί η έπικαιρότητα τής “περιχωρητικής” άνθρωπολογίας 323
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Ή πρόσληψη του όρου περιχώρησις στη σύγχρονη θεολογική σκέψη 341
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 375
CONCLUDING REMARKS 385
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Α. ΠΗΓΕΣ
1. ΕΡΓΑ ΠΑΤΕΡΩΝ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ 395
2. ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ 403
3. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ 404
Β. ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ
1. ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΑ 404
2. ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ 419
ΠΙΝΑΚΕΣ
Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΧΩΡΙΩΝ 433
Β. ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΝΟΜΑΤΩΝ 436
Γ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΘΕΜΑΤΩΝ 442
