Ο χαιρετισμός του Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ καθηγητή Μιλτιάδη Κωνσταντίνου στο διεθνές συνέδριο με θέμα: «Διακόνισσες, Χειροτονία των Γυναικών και Ορθόδοξη Θεολογία»

Deaconesses_1Ο αρχιμανδρίτης Νεόφυτος Βάμβας, από τους πρώτους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών και μεταφραστής της Βίβλου, αποδίδει ως εξής στα ιδιότυπα ελληνικά του την προσπάθεια του συντάκτη της ιστορίας του παραδείσου να περιγράψει παραστατικά την ισότητα άνδρα και γυναίκας: «Καὶ εἶπεν ὁ Ἀδάμ, Τοῦτο εἶναι τώρα ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκὸς μου· αὕτη θέλει ὀνομασθῆ ἀνδρίς, διότι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὕτη ἐλήφθη» (Γεν 2:23). Όπως είναι ίσως γνωστό, ο νεολογισμός «ἀνδρίς» αποτελεί προσπάθεια κατά λέξη απόδοσης της εβραϊκής λέξης «ισά», που είναι θηλυκή μορφή της λέξης «ις» (= άνδρας) ενώ η φράση «θέλει ὀνομασθῆ», απόδοση της εβραϊκής παθητικής που, καθώς στερείται υποκειμένου, υποδηλώνει, σύμφωνα με τις βιβλικές αντιλήψεις, την αδυναμία του άνδρα να ονοματοδοτίσει τη γυναίκα και επομένως την ισότητά του προς αυτήν. Αυτή η από τον Θεό δημιουργηθείσα ισότητα όμως δεν θα κρατήσει για πολύ, καθώς στο αμέσως επόμενο κεφάλαιο αναφέρεται: «Καὶ ἐκάλεσεν ὁ Ἀδὰμ τὸ ὄνομα τῆς γυναικὸς αὑτοῦ, Εὔαν (= Ζωή)· διότι αὐτὴ ᾖτο μήτηρ πάντων τῶν ζώντων» (Γεν 3:20).

Από το σημείο αυτό, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η απαρχή της ιστορίας της θείας οικονομίας, και εξής, το ζήτημα της σχέσης των δύο φύλων καθίσταται βασικό θέμα της ιουδαϊκής και της χριστιανικής πνευματικότητας, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι όποιες τοποθετήσεις των διάφορων χριστιανικών πνευματικών κύκλων και τάσεων πάνω στο θέμα αυτό αποτελούν μόνιμο σημείο τριβής τόσο στις σχέσεις των κύκλων αυτών μεταξύ τους όσο και με τη σύγχρονη κοινωνία. Είναι εντούτοις αξιοσημείωτο ότι η βιβλική βάση στήριξης των διάφορων τοποθετήσεων είναι στις περισσότερες περιπτώσεις ασθενής έως ανύπαρκτη.

Η απουσία μεταφυσικής διάστασης στη θεώρηση της σεξουαλικότητας από τη Βίβλο σχετίζεται προφανώς με τη μονοθεϊστική πίστη, καθώς δεν υπάρχει σεξουαλικότητα στη σφαίρα του ενός και μοναδικού Θεού. Αν και ο Θεός περιγράφεται ως αρσενικός, δεν εμφανίζεται ποτέ να εκπροσωπεί την αρρενοπρέπεια με τη σεξουαλική κατανόηση του όρου, ούτε ταυτίζεται ποτέ με φαλλικά σύμβολα. Ακόμη και στην περίπτωση που για την περιγραφή των σχέσεων του Θεού με τον Ισραήλ χρησιμοποιείται από τους προφήτες η εικόνα του γάμου, απουσιάζει από τη γλώσσα η ερωτική ορολογία. Συνέπεια της έλλειψης σεξουαλικότητας στον χώρο του θείου είναι ο πλήρης διαχωρισμός της ερωτικής από τη λατρευτική ζωή, όπως και η απουσία κάποιου αντίστοιχου προς τις ιέρειες των γειτονικών με τον Ισραήλ λαών θεσμού.

Με τη σάρκωση του Λόγου, η ιστορία της θείας οικονομίας φτάνει στην ολοκλήρωσή της, καθώς ανοίγεται πλέον και πάλι η δυνατότητα για την αποκατάσταση των σχέσεων Θεού και ανθρώπου, καθιστώντας ταυτόχρονα άνευ αντικειμένου και το ζήτημα της διάκρισης των φύλων «ἐν Χριστῷ» και στερώντας έτσι από οποιαδήποτε θεολογική βάση το ζήτημα του φύλου των χειροτονουμένων. Αυτός προφανώς είναι και ο λόγος που το σύνολο σχεδόν των Εκκλησιών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα αλλά και οι μεγαλύτερες και οι περισσότερες Εκκλησίες παγκοσμίως δεν συμπεριλαμβάνουν το συγκεκριμένο ζήτημα στον θεολογικό τους προβληματισμό.

Deaconesses_17

Από κοινωνιολογική όμως άποψη, όπως και από άποψη ποιμαντικής μέριμνας στο πλαίσιο της οικουμενικής κίνησης το ζήτημα της χειροτονίας των γυναικών εμφανίζει ξεχωριστό ενδιαφέρον και είναι επομένως εξαιρετικής σημασίας η πρωτοβουλία τόσο των Θεολογικών Σχολών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Τιμίου Σταυρού της Βοστώνης όσο και του Κέντρου Οικουμενικών, Ιεραποστολικών και Περιβαλλοντικών Μελετών «Μητροπολίτης Παντελεήμων Παπαγεωργίου» να συζητηθεί το ζήτημα σε επιστημονικό επίπεδο στο πλαίσιο ενός διεθνούς συνεδρίου.

Με αυτές τις σκέψεις σας καλωσορίζω στους χώρους του Κέντρου Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων του Α.Π.Θ., και εύχομαι επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου!

Share this post
          
 
   
Δημοσιεύθηκε στην ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΙΔΕΣ και χαρακτηρίσθηκε , . Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.